Σάββατο 27 Ιουνίου 2009

Ο ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΣ Ι. ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ










Συνήθως, λέμε ότι το ψέμα έχει κοντά πόδια και δεν πάει μακριά. Όμως, το ψέμα που στηρίζει την επίσημη εκδοχή της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας για το πως οργανώθηκε η Επανάσταση του 1821 κατά του Οθωμανικού ζυγού, διαρκεί 172 χρόνια.
Έγινε κάθε προσπάθεια για να αποκρυβεί το γεγονός, ότι αυτός που υλοποίησε το όραμα της Απελευθέρωσης της Ελλάδας, που σχεδίασε και διηύθυνε την Επανάσταση, ήταν ο κόμης Ιωάννης Αντωνίου Καποδίστριας.

Εμμανουήλ Ξάνθος
Η επίσημη εκδοχή τοποθετεί το 1814 στην Οδησσό την ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας (η οποία υποτίθεται ότι οργάνωσε την Επανάσταση του 1821) και αποδίδει την ιδέα της χρήσης μασονικών πρακτικών από την Εταιρεία σ’ ένα μικρέμπορο απ' την Πάτμο, τον Ξάνθο, που τον θεωρεί συνιδρυτή μαζί με τους Ν. Σκουφά και Αθ. Τσακάλωφ. Όμως, αυτό ήταν χοντρό ψέμα του Ξάνθου. Διότι, όπως γράφει ο Αναγνωσταράς, ο Ξάνθος ήταν ως το 1817 στην Κωνσταντινούπολη.

Νικόλαος Σκουφάς

Αθανάσιος Τσακάλωφ
Η αλήθεια είναι ότι η Φιλική Εταιρεία είχε "αόρατη Ανωτάτη Αρχή", όπως ομολογεί ο Ξάνθος. Αυτοί που άρχισαν να κατηχούν άλλους, ήταν ο Νικόλαος Σκουφάς και ο Αθανάσιος Τσακάλωφ. Ο Ν. Σπηλιάδης γράφει, ότι "ο Σκουφάς κατελθών από την Μόσχα, απόστολος της Μυστικής Εταιρείας των Φιλικών, άρχισε να κατηχεί τους Έλληνες στα μυστήριά της το 1816". Ο Αθανάσιος Τσακάλωφ, που ήταν μέλος του "Ελληνόγλωσσου Πανδοχείου", [μυστική οργάνωση που είχε ιδρυθεί το 1809 στο Παρίσι. Ξενοδόχοι (Hotelier) ήταν το Τάγμα των Ναϊτών, που ήταν οργανωμένοι κατά Γλώσσες. Επομένως η οργάνωση ήταν και κατ' όνομα Ναϊτική], το 1814-1815 βρισκόταν στη Βιέννη, απ' όπου πήγε στη Μόσχα και απ' εκεί στην Οδησσό. Προηγουμένως, είχε πραγματοποιηθεί μία συνάντηση (γνωστή μόνο από τεκτονικά Αρχεία) των Καποδίστρια-Ρώμα-Μαυροκορδάτου στη Μόσχα το 1811 για την ίδρυση της Στοάς Φοίνιξ.

Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος
Από τα επίσημα αρχεία της Φιλικής Εταιρείας προκύπτει, ότι ουδείς κατηχήθηκε πριν το 1816 και ότι ο Ξάνθος δεν κατήχησε κανέναν πριν το 1817. Επίσης, προκύπτει ότι η Φιλική Εταιρεία δεν απέκτησε ποτέ Εφορία στα Επτάνησα. Ορισμένοι «ιστορικοί» πιστεύουν, ότι αυτό έγινε «διά τον φόβο της αγγλικής αστυνομίας», ενώ εκεί ήταν «γενικός έφορος» ο Δ. Ρώμας.
Είναι ενδιαφέρον το πώς η επίσημη εκδοχή παραβλέπει τα επίσημα αρχεία.

Η Φιλόγενος Στοά της Κέρκυρας

Η επίσημη εκδοχή για τα γεγονότα που συνδέονται με την αναγέννηση της Ελλάδας, γράφθηκε έτσι, ώστε να εξυπηρετηθούν οι πολιτικές σκοπιμότητες των δυνάμεων εκείνων, που απέκτησαν τον έλεγχο του «ανεξάρτητου» ελληνικού κράτους μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια, αλλά και η ανάγκη «κάθαρσης» των ελληνόφωνων συνεργατών τους.

Ρήγας Φεραίος
Η Επανάσταση του 1821 είναι αποτέλεσμα μιας ενιαίας επαναστατικής διαδικασίας, που αρχίζει με το κίνημα του Ρήγα Φεραίου. Η Γαλλική Επανάσταση επηρέασε πρώτα τους Έλληνες της Διασποράς και μέσω του Ρήγα πέρασε στα Βαλκάνια και την Ελλάδα (Ο ελληνομαθής Δοσίθαιος Ομπράντοβιτς που αφύπνισε τη σερβική ιδέα, ήταν συνδεδεμένος με το κίνημα του Ρήγα). Μετά τη δολοφονία του Ρήγα το 1798 από τους Τούρκους στο Βελιγράδι, η φλόγα πέρασε στην ελεύθερη Κέρκυρα και διαδόθηκε μεταξύ των επιφανών τεκτόνων του νησιού.
Στην Κέρκυρα είχε ιδρυθεί 5 771 (1771) Στοά της Μεγάλης Ανατολής που "πήρε φως" από τη Στοά της Βερόνας το 5 782 (1782). Για την δράση αυτής της Στοάς είναι γνωστά πολύ λίγα και αποσπασματικά. Όταν το 1797 τα Επτάνησα κατελήφθησαν απ' τους Γάλλους, η Στοά της Κέρκυρας επηρεάστηκε από τις Ιακωβίνικες επαναστατικές ιδέες. Το 1799, φαίνεται ότι ξέκοψε από το Τεκτονικό κίνημα και έγινε "Φιλόγενος" Στοά με στόχο την απελευθέρωση του Γένους (Προσωπική πληροφορία από τον αείμνηστο Επτανήσιο ιστορικό Ντίνο Οικονόμο). Ο ρόλος του Αντωνίου Καποδίστρια σ' αυτήν την εξέλιξη δεν είναι αποδεδειγμένος με έγγραφα. Προκύπτει όμως, έμμεσα η ηγετική του παρουσία (Δυστυχώς, στα αρχεία αυτής της επαναστατικής ιακωβίνικης Στοάς που είναι διάσπαρτα στα χέρια διαφόρων οικογενειών, κανείς ιστορικός δεν μπόρεσε να έχει συνολική πρόσβαση). Η επαναστατική Φιλόγενος Στοά και τα μέλη της φαίνεται ότι ήταν η μήτρα της Ελληνικής Επανάστασης. Το 1780, μία παραπλήσια προς τον Τεκτονισμό Οργάνωση είχε ιδρυθεί στη Βιέννη με το όνομα "Καλοί Εξάδελφοι". Αυτή ακολουθούσε τους τεκτονικούς τύπους και είχε σκοπό τη συνένωση όλων των Χριστιανών που βρίσκονταν σε Βαλκανικές χώρες και αγωνίζονταν για την απελευθέρωσή τους απ' τον Τουρκικό ζυγό. Σ' αυτήν την οργάνωση ανήκε και ο Εθνομάρτυρας Ρήγας Φεραίος. Οι διωκόμενοι στην Βιέννη "Καλοί Εξάδελφοι" φαίνεται ότι βρήκαν καταφυγιο στην Ιόνιο Πολιτεία. Με αυτήν τη διαδικασία μπορει να συνδέεται η «Εταιρεία των Φίλων», που ίδρυσε το 1802 ο Ιωάννης Καποδίστριας . Όταν, το 1811, ο κόμης Δ. Ρώμας ανέλαβε σεβάσμιος της Στοάς της Κέρκυρας, την επανένταξε στο διεθνές τεκτονικό κίνημα συνδέοντάς την με τη γαλλική Μεγάλη Ανατολή, με την ονομασία "Αγαθοεργία - Φιλογένεια". Η διατήρηση του όρου "Φιλογένεια" δείχνει ότι και η "νόμιμη" Στοά συνέχιζε να επιδιώκει τους σκοπούς της "παράνομης". Ορισμένοι τέκτονες ιστορικοί γράφουν, ότι ο Ρώμας συνένωσε δύο Στοές, την «Αγαθοεργία» και τη «Φιλογένεια». Το 1814, ο Ρώμας συνέδεσε την Στοά της Επτανήσου με την Αγγλική Στοά και μετέφερε την έδρα της στη Ζάκυνθο.
Το 1797, τα Ιόνια νησιά, που ήταν έδαφος της Δημοκρατίας Βενετίας, πέρασαν στον έλεγχο των Γάλλων του Ναπολέοντα, όταν αυτοί κατέλαβαν τη Βενετία. Το 1799, Ρωσσία και Τουρκία μαζί πήραν τα νησιά απ’ τους Γάλλους. Υπό την προστασία της Ρωσσίας το 1800, δημιουργήθηκε το πρώτο ανεξάρτητο Ελληνικό Κράτος μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, η Δημοκρατία της Επτανήσου Πολιτείας. Πρώτος Πρόεδρος της Γερουσίας της Δημοκρατίας, που πήρε διασχίζοντας έφιππος την Κωνσταντινούπολη το 1801 το φιρμάνι της αυτονομίας, ήταν ο Αντώνιος Καποδίστριας, πατέρας του Ιωάννη. Η Μεγάλη Ιδέα της ανασύνταξης της Μεγάλης Ελλάδας γεννήθηκε εκείνη την εποχή στα Επτάνησα.

Ναπολέοντας
Το 1803, με την ψήφιση του «Δημοκρατικού» Συντάγματος που συνέταξε ο Ιωάννης Καποδίστριας, Πρόεδρος της Γερουσίας εξελέγη ο κόμης Θεοτόκης και Γενικός Γραμματέας της Επικράτειας (Καγκελλάριος) ανέλαβε ο Ιωάννης Καποδίστριας σε ηλικία 27 ετών. Λίγους μήνες μετά, ο Θεοτόκης πέθανε και πρακτικά, μόνος Κυβερνήτης της Ιονίου Πολιτείας ήταν ο κόμης Ιωάννης, ενώ ο πατέρας του αποσύρθηκε από την ενεργό πολιτική σκηνή.

Το σχέδιο της Επανάστασης

Η επιτυχία της Μεγάλης Επανάστασης του 1821 οφείλεται στο ότι σχεδιάστηκε με πλήρη γνώση της διεθνούς πολιτικής, με βάση τα στρατηγικά δεδομένα στην περιοχή και στηρίχθηκε αποκλειστικά σε ελληνικές δυνάμεις. Η επιτυχής Ελληνική Επανάσταση – γιατί προϋπήρξαν δεκάδες αποτυχημένες εξεγέρσεις, όπως το κίνημα των αδελφών Ορλώφ το 1769 – χαρακτηριζόταν από ιδιοφυή σχεδιασμό και προσεκτική επιλογή του χρόνου εκδήλωσής της.

Αλή Πασάς
Ποιο ήταν το σχέδιο της Επανάστασης;
Η κύρια επαναστατική προσπάθεια έγινε στην Πελοπόννησο. Πριν, εκδηλώθηκαν δύο αντιπερισπασμοί. Ο πρώτος στην Ήπειρο, με την επανάσταση του Αλή-Πασά των Ιωαννίνων, που θέλησε να γίνει ανεξάρτητος ηγεμόνας από τον Σουλτάνο και ο δεύτερος στη Μολδοβλαχία, με το κίνημα του Αλέξανδρου Υψηλάντη το Φεβρουάριο του 1821 (Που σύμφωνα με την επίσημη ιστορία κήρυξε τότε την ελληνική επανάσταση στο Ιάσιο).

Αλέξανδρος Υψηλάντης
Πώς λειτούργησαν οι αντιπερισπασμοί; Για να καταβληθεί η επανάσταση του Αλή-Πασά, στάλθηκε ο στρατός της Πελοποννήσου και της Ρούμελης, ενώ οι Αλβανοί είτε πολεμούσαν με τον Αλή, είτε με τους Τούρκους. Το κίνημα του Υψηλάντη στη Μολδοβλαχία προκάλεσε φόβους στην Υψηλή Πύλη για πιθανή ρωσσική στρατιωτική επίθεση, που για τον λόγο αυτό μετέφερε από τη Μακεδονία και την Θράκη στρατιωτικές δυνάμεις προς τον Δούναβη. Η κύρια επαναστατική προσπάθεια επομένως, έγινε εκεί που δεν υπήρχαν αξιόλογες τουρκικές δυνάμεις.
Το πόσο συνδυάζεται μ’ αυτήν την στρατηγική λογική η επίσημη εκδοχή για την οργάνωση της επανάσταση από τρεις απλούς λαϊκούς Έλληνες μετανάστες, είναι ένα αξιοπρόσεκτο ερώτημα.

Τσάρος Αλέξανδρος Α'
Ο μόνος Έλληνας που ήταν σε θέση να σχεδιάσει αυτές τις κινήσεις, γιατί γνώριζε τα γεωπολιτικά δεδομένα, τις εξελίξεις στις ρωσσο-τουρκικές σχέσεις και που μπορούσε να επηρεάσει τη διεθνή πολιτική, ήταν ο κόμης Ιωάννης Καποδίστριας, Υπουργός επί των Εξωτερικών του Τσάρου Αλεξάνδρου Α’ από το 1815 ως το 1822.

Από την Κέρκυρα στα ανάκτορα του Τσάρου

Ο Καποδίστριας, μετά την παράδοση της Επτανήσου από τον Τσάρο στον Ναπολέοντα το 1807 με τη συνθήκη του Τελσίτ, προσκλήθηκε στην Αγία Πετρούπολη από τον τότε Υπουργό Εξωτερικών του Τσάρου Ρουμιάντσεφ, με την μεσολάβηση του Ζακυνθινού κόμη Γεωργίου Μοτσενίγου, για να ενταχθεί στη ρωσσική Διπλωματική Υπηρεσία. Έφθασε στην Αγία Πετρούπολη στις 16 Ιανουαρίου 1809. Τοποθετήθηκε ως υπεράριθμος Ακόλουθος και το 1811 διορίστηκε κανονικά στη Ρωσσική Πρεσβεία στη Βιέννη, ως Ακόλουθος με αρμοδιότητα τις εμπορικές σχέσεις.
Το 1812, λόγω του συνεχιζόμενου ρωσσο-τουρκικού πολέμου, αποσπάστηκε στο Διπλωματικό γραφείο του Αρχιστράτηγου της Στρατιάς του Δούναβη. Εκεί, γνωρίστηκε με τον Έλληνα Στρατηγό Κομνηνό και τον Έλληνα διπλωμάτη Ροδοφοινίκη, που κατηύθυνε τη σερβική Επανάσταση. Μετά την υπογραφή της Συνθήκης του Βουκουρεστίου, ο Καποδίστριας, αφού φρόντισε να χορηγηθεί άφθονη βοήθεια στους Σέρβους (που εγκαταλείφθηκαν πια μόνοι τους έναντι των Τούρκων), ακολούθησε το νέο αρχηγό του Στρατού του Δούναβη, Ναύαρχο Τσιγαγόφ, όταν ανέλαβε αρχιστράτηγος του ρωσσικού στρατού που αντιμετώπιζε τον Ναπολέοντα. Έμεινε στο διπλωματικό Γραφείο του Αρχιστράτηγου μέχρις ότου τον κάλεσε κοντά του ο Τσάρος, ο οποίος εκτίμησε την προσφορά του στο μέτωπο (ο Καποδίστιρας οργάνωσε το δίκτυο συλλογής και ανταλλαγής πληροφοριών της ρωσσικής στρατιάς) και μετά τη μάχη της Λειψίας (1813), του ανέθεσε την αποστολή για την απόσπαση της Ελβετίας από τη γαλλική κηδεμονία και την αποκατάσταση της Ενότητας της χώρας με τη θέσπιση νέου Συντάγματος.
Αφού συνέταξε το Σύνταγμα της Ελβετίας που προέβλεπε την ουδετερότητά της (ο Καποδίστριας ήταν ο δημιουργός της Ελβετίας), προσκλήθηκε στο Συνέδριο της Βιέννης ως το πιο χαμηλόβαθμο μέλος της ρωσσικής αντιπροσωπείας, διότι ο Τσάρος τον θεωρούσε ικανό να αντιμετωπίσει και εκεί, τον Μέττερνιχ, όπως τα κατάφερε στην Ελβετία.

Μέττερνιχ
Στη διάρκεια του Συνεδρίου, ο Καποδίστριας εξελίχθη σε Α’ διπλωματικό σύμβουλο του Τσάρου και τέλος, σε Υπουργό επί των Εξωτερικών. Ο τυπικός διορισμός του εκδόθηκε το 1815.

Ο Καποδίστριας λοιπόν, θα μπορούσε να οργανώσει την Επανάσταση. Τί μας πείθει ότι το έκανε;

Η φλόγα της Επανάστασης

Οι Ναπολεόντειοι πόλεμοι δεν άλλαξαν μόνο το ευρωπαϊκό πολιτικό σκηνικό, αλλά προκάλεσαν έντονες ανακατατάξεις και στα κατεχόμενα από τους Οθωμανούς Βαλκάνια. Η ρωσσο-τουρκική συνεργασία στα Επτάνησα κράτησε πολύ λίγο. Ο Ναπολέων κατευθυνόμενος στην Αίγυπτο, εξασφάλισε τη φιλία της Τουρκίας, την οποία σκόπευε να χρησιμοποιήσει και ως δύναμη αντιπερισπασμού των δυνάμεων της Ρωσσίας.
Η ρωσσική διπλωματία απαντώντας, προκάλεσε τη Σερβική Επανάσταση του 1803, ενώ ακολουθώντας γαλλικές συμβουλές, η Τουρκία επετέθη στους πιθανούς Έλληνες επαναστάτες (επιχειρήσεις του Αλή Πασά κατά των Σουλιωτών, 1803-1804, και σφαγή των Καπεταναίων της Πελοποννήσου κατά τη διάρκεια της οποίας εξοντώθηκαν οι περισσότεροι Κολοκοτρωναίοι, ενώ ο Θεόδωρος σώθηκε στη Ζάκυνθο με τη βοήθεια των Μούρτζινων της Μάνης).
Αφιερωτικά και καθιερωτικά σύμβολα των Φιλικών πηγήhttp://www.wikipedia.org/


Θεόδωρος Κολοκοτρώνης


Το 1806, άρχισε ο αναμενόμενος – μετά την ήττα των Ρώσσων στο Αούστερλιτς – ρωσσο-τουρκικός πόλεμος. Στα πλαίσιά του, οι Τούρκοι (ο Αλή Πασάς των Ιωαννίνων) με τη βοήθεια του Ναπολέοντα (διάθεση πυροβολικού) επιτέθηκαν στη Λευκάδα (Αγία Μαύρα).
Η Ιόνιος Γερουσία έστειλε ως γενικό επίτροπο της Λευκάδας, τον «Καγκελλάριο» Ιωάννη Καποδίστρια, που οργάνωσε μαζί με τον Έλληνα Στρατηγό του ρωσσικού στρατού Παπαδόπουλο, τον πρώτο πραγματικό ελληνικό στρατό, προσλαμβάνοντας όχι μόνο τους Σουλιώτες, αλλά και τους Πελοποννήσιους και τους Ρουμελιώτες Καπεταναίους. Στα νώτα του Αλή δημιούργησε αντιπερισπασμούς συντονίζοντας τις επιθέσεις του Κατσαντώνη, του Ίσκου και άλλων. Για ενίσχυση της Α’ Επανάστασης των Σέρβων (1803-1808), ο Νίκος Τσάρας πραγματοποίησε τη μυθική προέλασή του από τον Όλυμπο προς τη Σερβία, σε συνεννόηση με τον Ρώσσο Ναύαρχο στο Αιγαίο, Σινιάβιν.
Στη Λευκάδα, ο Καποδίστριας γνωρίστηκε με τον Μητροπολίτη Άρτας – αργότερα Ουγγροβλαχίας – Ιγνάτιο, πνευματικό πατέρα των Σουλιωτών (ο οποίος θα παραμείνει φίλος και συνεργάτης του ως το θάνατό του) και τον Κολοκοτρώνη, στον οποίο ανέθεσε πειρατικές επιδρομές με πλοία στο Αιγαίο.
Ο Ιωάννης Καποδίστριας, που ασφαλώς ήταν μέτοχος της Μεγάλης Ιδέας για την αναγέννηση της Ελλάδας, στη συγκέντρωση των Καπεταναίων στην παραλία του Μαγεμένου της Λευκάδας, μετά την απόκρουση της επίθεσης του Αλή-Πασά (1807), τους είπε: «Συντόμως, η Πατρίς θα σας ξανακαλέσει για σκοπό πολύ υψηλότερο». Το «συντόμως» άργησε, γιατί ο Τσάρος, στη συμφωνία του Τελσίτ, παρέδωσε να νησιά στο Ναπολέοντα.
Το 1807 λοιπόν, στα Νησιά ξανάρχονται οι Γάλλοι. Ο Καποδίστριας αποσύρεται. Ο Δ. Ρώμας όμως, μαζί με τον Κολοκοτρώνη, προτείνουν στο Γάλλο διοικητή των Νησιών τη συγκρότηση στρατιωτικής δύναμης, που θα εξοπλιζόταν από τους Γάλλους για την απελευθέρωση της Ελλάδας. Η Επανάσταση θα ήταν ελληνο-τουρκική. Σύμμαχος του Κολοκοτρώνη ήταν ο Λαλαίος Τούρκος Αλη-Φαρμάκης. Το σχέδιο σταματάει το 1809, όταν καταλαμβάνουν τα νησιά οι Άγγλοι.
Η φλόγα της «Μεγάλης Ιδέας» αναθερμάνθηκε μετά τη νίκη της Ρωσσίας κατά του Ναπολέοντα. Στη διάρκεια του Συνεδρίου της Βιέννης, ο Καποδίστριας συναντιέται με όλους τους επιφανείς Έλληνες που συρρέουν εκεί (Μητροπολίτης Ιγνάτιος, Άνθιμος Γαζής, Γεώργιος Σταύρου, Ανδρέας Μουστουξίδης, Φίλιππος Χατζής, αδελφοί Μπαλάκη, ο στρατηγός Δούκας που υπηρετούσε στον αυστριακό στρατό, ο Ιωάννης Μαυρογένης, πρόξενος της Τουρκίας στη Βιέννη και άλλοι, μεταξύ των ο Αθ. Τσακάλωφ). Άλλωστε, ο Καποδίστριας φρόντισε να γνωριστεί με την ελληνική κοινότητα από το 1811.

Η μοίρα τα έφερε έτσι, ώστε στη Βιέννη, εκεί που γεννήθηκε το κίνημα του Ρήγα, να πάρει σάρκα και οστά το όραμα της ελευθερίας των Ελλήνων.

Η επαναστατική κίνηση

Πρώτη κίνηση του Καποδίστρια στη Βιέννη ήταν η συγκρότηση της Φιλομούσου Εταιρείας, στην οποία πέτυχε να εντάξει ως μέλος και τον ίδιο τον Τσάρο. Δημιούργησε έτσι, ένα φορέα νόμιμο, μέσα απ’ τον οποίο μπορούσαν να δραστηριοποιούνται οι Έλληνες για τον Σκοπό, αλλά και να συλλέγουν χρήματα για τις τεράστιες μελλοντικές ανάγκες του αγώνα σ’ ένα «νόμιμο ταμείο».

Το δεύτερο βήμα ήταν η δημιουργία του «παράνομου μηχανισμού», της Φιλικής Εταιρείας, που θα διοργάνωνε τον στρατό της Επανάστασης. Η αποστολή ανατέθηκε στους Τσακάλωφ και Σκουφά, που απευθύνθηκαν στις λαϊκές τάξεις. Η Φιλική Εταιρεία, όπως είπαμε, είχε αόρατη Αρχή, αλλά όχι αρχηγό. Όλων όμως, τα βλέμματα ήταν στραμμένα στον Καποδίστρια. Αν πρέπει η Αρχή να αποκτήσει πρόσωπα, αυτά ήταν ο Ιωάννης Καποδίστριας, ο Δ. Ρώμας, ο Ιγνάτιος και κάτω απ’ αυτούς ο Ανδρέας Μουστοξίδης, ο Αντώνιος Κομιζόπουλος εκ Φιλιππουπόλεως, έμπορος εις Μόσχαν, ο Άνθιμος Γαζής, ο Παναγιώτης Σέκερης, ο Νικόλαος Παξιμάδης Ιωαννίτης, μεγαλέμπορος εις Μόσχαν και ίσως ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος. Οι Κομιζόπουλος και Παξιμάδης ανέλαβαν το έργο της συγκρότησης του επαναστατικού μηχανισμού μακράν του Καποδίστρια και αυτοί στρατολόγησαν τους Σκουφά και Τσακάλωφ. Ο ρόλος του Σέκερη είναι επίσης σημαντικός, αφού οι Σπηλιάδης και Αναγνωσταράς δούλευαν στην επιχείρηση του. Ο Γάλλος ευγενής Αύγουστος Ντε Λαγκάρντ, που μετά τη Γαλλική επανάσταση, έγινε «διάσημος» κοσμικός εμιγκρέ των ευρωπαϊκών αυλών, στα απομνημονεύματα του για το συνέδριο της Βιέννης (Παρίσι 1843), γράφει εκτενώς για τους δύο διασήμους Έλληνας του συνεδρίου, τον Καποδίστρια και τον Υψηλάντη και αναφερόμενος στις προσπάθειες προς απελευθέρωσιν της Ελλάδος, αναφέρεται στην «Εταιρεία του Ρήγα», σε μία δευτέρα μυστική εταιρεία πού εσχηματίσθει εις την Ιταλία με στόχο να αξιοποιήσει την γαλλική επαναστατική πολιτική και επισημαίνει: ...« Όταν ολόκληρος η Ευρώπη ησχολείτο εις την Βιέννην, με τη διαμόρφωσιν της νέας ευρωπαϊκής τάξεως, εσχηματίσθη μια Τρίτη Ελληνική Εταιρεία. Η νέα Εταιρεία ωργανώθει υπό την σημαίαν της θρησκείας και επιζητούσε την υποστήριξιν του Τσάρου. Ωνομάσθη «Εταιρεία των Φιλομούσων». Το έμβλημά της ήτο ένας δακτύλιος επί του οποίου είχαν χαράξει μία γλαύκα και τον Κένταυρο Χείρωνα… Η στολή των μελών ήταν ολόμαυρη και συνοδεύετο από σκούφο, επί του οποίου απεικονίζονταν μια νεκροκεφαλή και υπ’ αυτήν δύο οστά σταυροειδώς τοποθετημένα. Τα χρώματα της εταιρείας ήταν άσπρο-μαύρο- κόκκινο. Η εταιρεία αυτή έφθασε να αριθμεί 60,000 μέλη. Είχε τέσσαρας μυστικές τάξεις. Ένας πέπλος βαθύτατου μυστηρίου εκάλυπτε την φύσιν της,… ...Εις των φλογερωτέρων υποστηρικτών της ήταν ο μητροπολίτης Ουγγροβλαχίας Ιγνάτιος. Ο Υψηλάντης ήταν εις εκ των πρώτων μυστών της.

Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης

Δύο αναγκαίοι φόνοι και μια θυσία

Όταν το επαναστατικό κλίμα ανέβηκε πολύ στην Πελοπόννησο, άρχισαν να φθάνουν απεσταλμένοι προς τον Καποδίστρια. Ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης έστειλε τον Κυριάκο Καμαρινό. Προς αυτόν ο Καποδίστριας είπε – σύμφωνα με τον Σπηλιάδη – ότι «πρέπει να εξωθηθεί σε Επανάσταση κάποιος Τούρκος και οι Έλληνες να συμμαχήσουν μαζί του, ενώ στη Μάνη να συγκεντρώνονται δυνάμεις σε αναμονή των εξελίξεων». Ο Καμαρινός δεν κατάλαβε το μήνυμα και κατερχόμενος από την Αγία Πετρούπολη προς Οδησσό διέδιδε μόνο αυτά που του είπε ο Καποδίστριας για την αρνητική στάση του Τσάρου Αλεξάνδρου προς τις επαναστάσεις. Ο Καμαρινός εκτελέστηκε πριν πάει στην Πελοπόννησο.
Ένας άλλος τυχοδιώκτης, ο Νικόλαος Γαλάτης (μακρινός ανηψιός του Καποδίστρια), ένας από τους πρώτους που στρατολογήθηκαν από τον Σκουφά, επισκέφθηκε τον Καποδίστρια για να πάρει απ’ αυτόν το «χρίσμα του πρώτου» στην Εταιρεία. Ο Γαλάτης εκτελέστηκε από τον Τσακάλωφ κοντά στις Σπέτσες.
Στο τέλος του 1819 ή τις αρχές του 1820, ο Καποδίστριας δέχθηκε στην Πετρούπολη τον Ξάνθο (η ακριβής ημερομηνία δεν είναι απόλυτα διασταυρωμένη) και του υπέδειξε τον Αλέξανδρο Υψηλάντη ως ηγέτη της Φιλικής Εταιρείας.

Τσάρος Νικόλαος Ι
Ο ίδιος ο Υψηλάντης, στην επιστολή του λίγο πριν τον θάνατό τους προς τον Τσάρο Νικόλαο Α' το 1827, γράφει ότι ο Καποδίστριας τον συμβούλευσε και τον παρακίνησε να ξεκινήσει (Δεσποτόπουλος, "Ο Κυβερνήτης Καποδίστριας και Απελευθέρωση της Ελλάδας", 1996). Όπως γράφει η Ανίτα Πρασά, "Ο Καποδίστριας θέλησε να χρησιμοποιήσει τον Υψηλάντη, επειδή ήταν στρατηγός του ρωσσικού στρατού και οικείος του Αυτοκράτορα και με την έναρξη των εχθροπραξιών θα επιδεινώνονταν οι σχέσεις Ρωσσίας-Τουρκίας, ώστε να μπορέσει ο Καποδίστριας να παρασύρει τον Τσάρο σε πόλεμο με την Τουρκία".
Το 1820 στην Πολωνία, ο Καποδίστριας δέχθηκε τον Παναγιώτη Κρεββατά. Αυτός μετέφερε στον Υψηλάντη – που στο μεταξύ είχε αναλάβει επίτροπος της Φιλικής Εταιρείας – το μήνυμα για έναρξη της Επανάστασης από τη Μολδοβλαχία.
Ο Υψηλάντης, στις αφηγήσεις του προς την κόμισσα Λούλου Τύρχαϊμ και τη μεγαλύτερη αδερφή της Κωνσταντία, σύζυγο του πρεσβευτού της Ρωσσίας στη Βιέννη Αντρέι Ραζουμόφσκι, έλεγε ότι συναντήθηκε με τον Καποδίστρια πριν κηρύξει την Επανάσταση και ότι του εξέθεσε την πρόθεσή του να αρχίσει την εξέγερση από τη Μολδοβλαχία (κυρίως διότι περίμενε βοήθεια από τη Ρωσσία) και ότι ο Καποδίστριας, όπως γράφει ο Υψηλάντης, «συμφώνησε μαζί του και τον ενθάρρυνε». (Στα δικά του υπομνήματα στον Τσάρο Νικόλαο και στους πρέσβεις των Μεγάλων Δυνάμεων, ο Καποδίστριας αναφέρεται στη συνάντηση αυτή και λέει ότι τον απέτρεψε. Και τα δύο κείμενα είναι διπλωματικά κείμενα, που υπηρετούν έναν εν εξελίξει σκοπό και δεν είναι αυτοβιογραφικά – όπως ορισμένοι... πιστεύουν – και γι’ αυτό ο Καποδίστριας γράφει αυτό που συμφέρει και όχι την αλήθεια). Για τη σχέση Καποδίστρια - Υψηλάντη γράφει η Βαρώνη Λουλού Τυρχάιμ (μετάφραση από τα γερμανικά του Καθηγητή Π.Κ.Ενεπεκίδη). Λουλού Τυρχάιμ «Η ΖΩΗ ΜΟΥ - αναμνήσεις 1788-1819», Μόναχο 1913-1914. «Κάθε ημέρα - μετά τον Νοέμβριο του 1827 - μας διηγόταν ο Υψηλάντης ένα μέρος της πικρής του μοίρας……Ε, λοιπόν, ο Καποδίστριας δυστυχώς δεν είναι εντελώς ανεύθυνος για την μοίρα του Υψηλάντου. …Κατά τα άλλα, οι συμβουλές του Καποδίστρια, στον οποίο είχε τυφλή εμπιστοσύνη ο Υψηλάντης, είχαν βέβαια, έναν σκοπό: πώς να εξυπηρετήση την πατρίδα του. Το1821 ο Καποδίστριας θυσίασε απλούστατα έναν φίλο του……. ….Τον χειμώνα του1819-20, όταν εμείς (σ.σ η Λουλού και η Κατερίνα) βρισκόμαστε στη Ρωσία, ήρθε ο Υψηλάντης στην Πετρούπολη με μόνο σκοπό να μας δει. Όταν τότε, αρρώστησε για πολλές εβδομάδες, τον επισκέφθηκαν μερικά επίσημα πρόσωπα της «Εταιρείας», …και αυτοί του ανέθεσαν χωρίς πολλές διατυπώσεις και εν ονόματι των συμπατριωτών των την αρχηγία . ..Ο Υψηλάντης τους παρακάλεσε να του δώσουν τρεις μέρες καιρό για να σκεφθεί την υπόθεση και να μιλήσει με τον Καποδίστρια…..Ο Καποδίστριας, που ήταν πληροφορημένος για όλα, επεδοκίμασε με ενθουσιώδη λόγια την πατριωτική επιθυμία τού φίλου το και του είπε, ότι και αν η ευρωπαϊκή πολιτική δε θα επέτρεπε στον Τσάρο να κηρυχθεί ανοικτά υπέρ της ελληνικής υποθέσεως, η καρδιά του θα είναι πέρα για πέρα με τους Έλληνες. … « Παρ’ όλες τις διαβεβαιώσεις, ο Υψηλάντης ζήτησε να μιλήσει με τον Τσάρο, αλλά ο Καποδίστριας τον εμπόδισε…τον απέτρεψε μάλιστα, από το ν’ αποχωρήσει από το ρωσικό στρατό, με τη δικαιολογία ότι το διάβημα αυτό θ’ απεθάρρυνε τους Έλληνας της Πελοποννήσου, που έβλεπαν στο αξίωμά του, ως Ρώσου αξιωματικού, μία απόδειξη της προστασίας του Τσάρου.»… ….«.Ο Υψηλάντης, αφού τελείωσε το σχέδιο των επιχειρήσεων, το έδειξε στον Καποδίστρια, που έμεινε τόσο ικανοποιημένος, ώστε πήδηξε από τη χαρά του, τον αγκάλιασε και τον εγέμισε με εγκώμια.»

Ο επαναστάτης μοναχός

Ας συνοψίσουμε τί ξέρουμε. Η μεγάλη Ελληνική Επανάσταση συνδέεται άμεσα με το κίνημα του Ρήγα, το οποίο συνεχίστηκε από τη Φιλόγενο Στοά της Κέρκυρας. Μετά τη δεύτερη κατάληψη της Κέρκυρας από τους Γάλλους, ο Ιωάννης έφυγε στη Ρωσσία. Είναι αυτονόητο, ότι ο Ιωάννης ανέλαβε το ιερό χρέος ολοκλήρωσης της Μεγάλης Ιδέας. Μόλις πήγε στην Πετρούπολη, έφτασε δίπλα του ο Μητροπολίτης Ιγνάτιος. Ακολουθώντας τους συνωμοτικούς κανόνες – και κατά το πρότυπο των Ναϊτών – ίδρυσε στη Βιέννη τη Φιλόμουσο εταιρεία, που ήταν «μετωπική οργάνωση». Στη Βιέννη φαίνεται ότι ανέλαβε και τυπικά το υψηλό του καθήκον, που τον υπέβαλε στο μοναχικό σχήμα. Λίγο μετά, συναποφασίζει την ίδρυση του «στρατιωτικού βραχίονα». Της Φιλικής Εταιρείας.
Το ότι περιεβλήθη το μοναχικό σχήμα φαίνεται – όχι μόνο φυσικά από τα μαύρα ρούχα που φόραγε μονίμως – αλλά από την αιφνίδια ανακοίνωσή του στη Ρωξάνη Στρούτζα, ότι δεν μπορεί να την παντρευτεί, ενώ όλη η ρωσσική αυλή περίμενε αυτόν το γάμο. Όπως γράφει η καθηγήτρια Ελένη Κούκου, της είπε: «Πρέπει να προσφέρω τον εαυτό μου θυσία στους Αγώνες για την πατρίδα μας, για την Ελλάδα και αυτόν τον δρόμο της θυσίας πρέπει να τον βαδίσω μόνος μου».

Πατριάρχης Γρηγόριος Ε'
Στρατηγός Μακρυγιάννης
Το επαναστατικό κέντρο εγκαταστάθηκε γύρω από τον Καποδίστρια στη Ρωσσία, αφού αυτός ανέλαβε την υλοποίηση του οράματος. Ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε’ – σύμφωνα με τον Μακρυγιάννη – απέστειλε στον Καποδίστρια τον Έλληνα αξιωματικό του ρωσσικού στρατού Λεονταρίδη, κομιστή όσων μυστικών του Ρήγα διεφύλαττε το Πατριαρχείο. Ο Λεονταρίδης στη συνέχεια έγινε μοναχός και δημιούργησε μοναστήρι στη Μολδαβία που εξελίχθηκε σε κέντρο της επαναστατικής κίνησης. Στη Ρωσσία, η Στοά «Οβίδιος» στο Κισινέφ ήταν το κέντρο της Ελληνικής Επανάστασης. Είναι ενδιαφέρον, ότι ο Καποδίστριας μεσολάβησε να εξοριστεί ο Πούσκιν στο Κισινέφ και όχι στον Καύκασο. Εκεί συντάχθηκε – εκ της γαλλικής – το Σύνταγμα της μελλοντικής Ελληνικής Δημοκρατίας.

Αλέξανδρος Πούσκιν
Ο Καποδίστριας είχε ήδη την εμπειρία του Πρωθυπουργού της Ιονίου Πολιτείας, του Αρχιστράτηγου της Λευκάδας, του επικεφαλή της Αντικατασκοπίας της ρωσσικής Στρατιάς, που αντιμετώπισε τον Ναπολέοντα, και τη μεγάλη πείρα του Υπουργού Εξωτερικών της Ρωσσίας.
Ξέρουμε ήδη, ποιος σκέφθηκε τους δύο αντιπερισπασμούς και ποιος και γιατί επέλεξε την Πελοπόννησο ως κύρια εστία της Επανάστασης. Ξέρουμε και με ποιους μηχανισμούς (Ιγνάτιος, πνευματικός ηγέτης Σουλιωτών) πείστηκαν οι Τζαβελαίοι και οι Μποτσαραίοι να συμπολεμήσουν με τον σφαγέα των Σουλιωτών Αλή-Πασά. Ξέρουμε ακόμα, από τα αρχεία της αυστριακής μυστικής αστυνομίας, ότι ο Γεώργιος Σταύρου, συνεργάτης του Καποδίστρια, ήταν ο μυστικός εκπρόσωπος του Αλή στη Βιέννη. Αυτό είναι ένα απ’ τα κλειδιά για να καταλάβουμε την Επανάσταση του Αλή-Πασά. Ένα δεύτερο κλειδί είναι οι συμβουλές των Ελλήνων του περιβάλλοντός του, τους οποίους καθοδηγούσε ο Δ. Ρώμας.

Η Μεγάλη Ελλάδα

Το σχέδιο του Καποδίστρια που έχει εκφραστεί στο υπόμνημά τους προς τις Μεγάλες Δυνάμεις ήταν η ελευθερία της Μεγάλης Ελλάδας. (Πελοπόννησος, Ήπειρος, Μακεδονία, Κρήτη, Σμύρνη). Πίστευε ότι θα μπορούσε αξιοποιώντας τη θέση του να πετύχει στα συνέδρια του Τροπάου ή αργότερα της Βερόνας να επιβληθεί η αυτονομία της Ελλάδας με τη βοήθεια του Τσάρου. Όταν κατάλαβε ότι αυτό ήταν αδύνατο, πήγε στη Γενεύη (που του χρώσταγε πολλά) και διηύθυνε απ’ εκεί, σαν πραγματικά μεγάλος ηγέτης της «εξόριστης Κυβέρνησης», τον Αγώνα της Ελλάδας οργανώνοντας και τη διεθνή βοήθεια και το κίνημα του Φιλελληνισμού.
Είναι εκπληκτικό το κείμενό του προς τον Τσάρο Νικόλαο, όπου γράφει ότι πήγε στην Ελβετία «για να τον ξεχάσει ο κόσμος», αλλά «ήρχοντο προς αυτόν ζητούντες βοηθήματα οι Έλληνες, οι εκδιωχθέντες από τους τόπους τους» και μνημονεύει επί τη ευκαιρία, τις καταστροφές της Χίου, της Κύπρου, των Κυδωνιών και των Ψαρών.
Όταν η Επανάσταση πέτυχε με διπλωματικά μέσα (Πρωτόκολο του Λονδίνου της 6ης Ιουλίου του 1827, που υπέγραψαν Ρωσσία, Αγγλία και Γαλλία), ο Καποδίστριας ανέλαβε Κυβερνήτης του μικρού Κράτους που δημιουργήθηκε. Σε όλες τις επαναστάσεις του κόσμου, σε όλη την γραπτή ιστορία, οι ηγέτες των επαναστατικών κινημάτων, όταν επικρατούν, αναλαμβάνουν τη διοίκηση του κράτους. Μόνο στην επίσημη ελληνική ιστορία γράφεται (από τους συνεργάτες των ξένων), ότι ο κυβερνήτης δεν ήταν και ο αρχηγός της Επανάστασης.
Είναι αξιοπερίεργο, ότι ενώ στο πρωτόκολλο του Λονδίνου υπάρχουν τρεις συμβαλλόμενοι, υπέρ ενός τέταρτου μέρους (της επαναστατημένης Ελλάδας) και κατά ενός πέμπτου (της Τουρκίας), η επίσημη ιστορία δεν υπογραμμίζει τον ρόλο του Καποδίστρια σ’ αυτήν τη διπλωματική συμφωνία. Πρέπει να σημειωθεί και ο ειδικός ρόλος του Δ. Ρώμα για την αλλαγή της Αγγλικής πολιτικής. Αυτό όμως, το πέτυχε αποδεχόμενος την Αγγλική κυριαρχία επί της Ελλάδας, κάτι που ποτέ δε δέχθηκε ο Καποδίστριας.

Ο θάνατος του μεγάλου ηγέτη

Στις 29 Σεπτεμβρίου 1831 με το Γρηγοριανό ημερολόγιο /11 Οκτωβρίου με το Ιουλιανό, ο δημιουργός της σύγχρονης Ελλάδας, ο πρώτος Κυβερνήτης της, ο Ιωάννης Καποδίστριας δολοφονήθηκε στο Ναύπλιο, μπροστά στην εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα.

Πέρασαν 172 χρόνια από αυτήν την πολιτική δολοφονία, που έγινε για να ανακοπεί η πορεία που είχε χαράξει ο Ιωάννης Καποδίστριας για το ελληνικό Έθνος και ο φάκελος στα Βρεττανικά αρχεία που περιέχει τα σχετικά με τη δολοφονία του Καποδίστρια έγγραφα, παραμένει άκρως απόρρητος, ενώ η ελληνική επίσημη ιστορία επαναλαμβάνει άκριτα τις παραβλέψεις της «επίσημης ανάκρισης» του 1831.

Γεώργιος Μαυρομιχάλης
Για 172 χρόνια, ακόμα λέγεται ότι τον δολοφόνησαν οι Μαυρομηχαλαίοι που στέκονταν μακριά του, ενώ βλήθηκε εξ επαφής, όπως περιγράφεται στη νεκροψία, ενώ το μαχαίρι του Γιώργου Μαυρομηχάλη – που βρίσκεται στα όργανα του εγκλήματος – είναι προφανώς μικρότερο από το τραύμα που διεπίστωσαν οι γιατροί που έκαναν τη νεκροψία (Δημήτριος Κοκκινάκης "Ποιοι δολοφόνησαν τον Καποδίστρια;").

Είναι καιρός πια, 172 χρόνια μετά τον θάνατό του, να αποκαλυφθεί σε όλη της την έκταση η οργανωμένη επιχείρηση συγκάλυψης, αποσιώπησης και παραποίησης της ιστορικής αλήθειας σε ό, τι αφορά στον Καποδίστρια, η οποία άρχισε αμέσως μετά το θάνατό του και που συνεχίζεται ως και σήμερα.
Ένα μεγάλο πρόβλημα είναι η σιωπή των συνεργατών του Καπποδίστρια. Γιατί δεν έγραψε ο Μητροπολίτης Ιγνάτιος; Γιατί δεν έγραψαν ο Ανδρέας Μεταξάς και ο Ανδρέας Μουστοξύδης; Ο Τσακάλωφ;
Η απάντηση είναι απλή. Το μυστικό κίνημα του Καποδίστρια δεν αποδέχθηκε την ήττα του μετά τη δολοφονία του ηγέτη του. Παρέμεινε ενεργό κρατώντας ζωντανή την φλόγα της εθνικής ιδέας και δεν είχε κανένα λόγο να αποκαλύψει τα μυστικά του στους αντιπάλους του απλά και μόνο για την ιστορική δικαίωση. Οι επαναστάτες κάνουν πολιτική και όχι ιστορία. Άλλωστε εκείνη την εποχή, οι περισσότεροι Έλληνες είχαν συνείδηση ότι την Επανάσταση την οργάνωσε ο Καποδίστριας.
Ένα μέρος των πρωταγωνιστών... που γνώριζαν, πέρασε στους αντιπάλους του με πρώτους και καλύτερους τον Δ. Ρώμα και τον Γ. Σταύρου. Ο Σκουφάς πέθανε πριν την Επανάσταση. Ο Τσακάλωφ ήταν βουλευτής στην Εθνική Συνέλευση του Άργους (είχε διοριστεί από τον Καποδίστρια υπάλληλος του Γενικού Φροντιστηρίου του κράτους) και μετά τον θάνατο του Καποδίστρια εγκατέλειψε οριστικά την Ελλάδα και εγκατεστάθηκε στη Μόσχα, όπου πέθανε το 1851. Ο Κολοκοτρώνης ισορροπούσε πάντα ανάμεσα στον Ρώμα και τον Καποδίστρια.
Για να φωτίσουμε ακόμα περισσότερο τα παρασκήνια της δολοφονίας, σημειώνουμε ότι ο Σεβάσμιος της Στοάς της Επτανήσου με έδρα τη Ζάκυνθο, κόμης Διονύσιος Ρώμας, ήταν ο σκοτεινός ηγέτης της αγγλικής παράταξης και προτάθηκε ως αντίπαλος υποψήφιος κυβερνήτης στην Εθνοσυνέλευση, που εξέλεξε τον Καποδίστρια.
Μήπως αν ανοίξουν τα απόρρητα αρχεία του Μεγάλου Βασιλείου, μάθουμε κάτι για την σχέση του Ρώμα με τους ανθρώπους που πραγματικά δολοφόνησαν τον Καποδίστρια, διότι οι Μαυρομιχαλαίοι απλά ήταν παρόντες στη δολοφονία και χρησιμοποιήθηκαν από τους οργανωτές ως «οι ένοχοι», που συνελήφθησαν επ’ αυτοφόρω για να κλείσει η υπόθεση. Ο Ρώσσος Πρέσβυς Ριμποπιέρ, στην έκθεσή του για τη δολοφονία του Καποδίστρια, γράφει ότι δεν έχει καμμία αμφιβολία ότι η «δολοφονική χειρ εξοπλίσθη παρά της Αγγλίας». Μπορούμε να σημειώσουμε ακόμα, ότι η απόφαση δολοφονίας του Καποδίστρια ελήφθη σε πολύ υψηλά επίπεδα και δεν αποφασίστηκε στην Ελλάδα. Ίσως ανάμεσα στα απόρρητα έγγραφα βρίσκεται και το σχετικό ντοκουμέντο.
Η σφραγίδα της φιλικής εταιρίας κωδικοποιημένη με κρυφά σύμβολα
σημείωση: Το κείμενο δεν έχει υποστεί καμία απόλυτως επεξεργασία ή διόρθωση από τον διαχειριστή του παρόντος ιστολογίου. Αναδημοσιεύεται με την επιφύλαξη κάθε πνευματικού δικαιώματος τρίτου.
Πηγή Ο ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΣ Ι. ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ
του κ. Σπυρίδωνα Χατζάρα,http://www.mystica.gr/index.html

Παρασκευή 26 Ιουνίου 2009

To Αόρατο Κολέγιο



Για τις Τελετές και τις Εορτές μας έχουμε δυο μεγάλες και ωραίες Στοές στο Ναό των Ροδόσταυρων. Στη μια τοποθετούμε πρότυπα και υποδείγματα των πιο σπάνιων και εξαιρετικών εφευρέσεων, στην άλλη τα αγάλματα των μεγαλύτερων Εφευρετών.
(Τζον Χέιντων, The English Physitians Gyide: Or a Holy Guide, Λονδίνο, Ferris, 1662, πρόλογος)

Απο τις αρχές του 17ου αιώνα ο Τεκτονισμός άρχισε να εισέρχεται σε μια φάση μεγαλύτερης δημοσιότητας και έτσι άρχισαν να υπάρχουν καταγραφές για τεκτονικές συναντήσεις σε πολλές πόλεις της Σκωτίας.

Οι μελετητές υποστηρίζουν ότι υπάρχουν δυο λόγοι για τη δημοσίευση της υπάρξης του Τεκτονισμού. Ο Τεκτονισμός στο σημείο αυτό ή άρχισε να διαδίδεται εξαιτίας ορισμένων εσωτερικών γεγονότων, που ο Yates ονόμασε ΄΄η φώτιση των Ροδόσταυρων΄΄, ή απλώς, λόγω της μεγαλύτερης ελευθερίας στη διακίνηση των ιδεών, αυτές οι εσωτερικές διαστάσεις έγιναν περισσότερο γνωστές.
Έτσι, μετά τη συσχέτιση του Τεκτονισμού με τους Ναΐτες, ένα άλλο ζήτημα παρεμφερές, που απασχολεί μέχρι σήμερα τους ερευνητές προέκυψε: η πιθανή σχέση Τεκτόνων και Ροδόσταυρων( η μυστηριώδης αυτή οργάνωση που εμφανίστηκε εντελώς ξαφνικά με τη δημοσιοποίηση ενός παράξενου κειμένου το 1614).
Ένα από τα πιο σοβαρά στοιχεία που πιθανολογούν μια τέτοια σχέση είναι η περίπτωση του Ηλία ΄Ασμολ ( Elias Ashmole).
O Άσμολ, ένας από τους πιο επιφανείς πνευματικούς ανθρώπους στην Αγγλία του 17ου αιώνα , γνωστός αρχαιολόγος και ένας από τους ιδρυτές της Royal Society, μυήθηκε στον Τεκτονισμό το 1646.
Πριν από την τυπική εγκαθίδρυση της Εταιρίας το 1660, τα μέλη της συγκεντρώνονταν άτυπα και αποκαλούσαν την οργάνωση τους το ΄΄αόρατο κολέγιο΄΄ , έναν όρο που είχαν πάρει από τα μανιφέστα των Ροδόσταυρων, τα οποία είχαν εν τω μεταξύ κυκλοφορήσει και γίνει γνωστά στους ΄΄ανήσυχους΄΄ κύκλους της Ευρώπης. Σχεδόν όλα τα πρώτα μέλη της Βασιλικής Εταιρίας ήταν Τέκτονες.
Από την περίοδο εκείνη και μετά η ιστορία του Τεκτονισμού γίνεται πλέον ορατή και χωρίς υποθέσεις και αμφισβητήσεις. Έτσι φτάνει η στιγμή όπου ο Τεκτονισμός εμφανίζεται πλέον επίσημα στο προσκήνιο.
Στις 24 Ιουνίου 1717, ημέρα της γιορτής του Ιωάννη του Βαπτιστή, που από τότε θεωρείται ο προστάτης άγιος των Τεκτόνων , τέσσερις στοές που λειτουργούσαν ήδη στο Λονδίνο ενώνονται και δημιουργούν τη Μεγάλη Στοά της Αγγλίας. Από την ημέρα εκείνη και μετά αρχίζει η σύγχρονη ιστορία του Τεκτονισμού. Πηγή, Σ. Ελμάζης, Ελευθεροτεκτονισμός, Το αρχαιότερο και μεγαλύτερο Μυητικό-φιλοσοφικό σύστημα στον κόσμο,Το Αόρατο κολέγιο,σελ. 9, Περιοδικό Αλχημιστής, χχ..

H. PAUL JEFFERS, ΜΑΣΟΝΟΙ, Η παλαιότερη μυστική οργάνωση

Συγγραφέας: Jeffers, H. PaulΕκδοτικός Οίκος: ΠΕΡΙΠΛΟΥΣΈτος έκδοσης: 0/2006 Σελίδες: 301



ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7ΑΔΕΛΦΟΙ ΣΕ ΔΙΑΣΤΑΣΗ
Όταν οι τέσσερις μασονικές στοές του Λονδίνου συνήλθαν το 1717 για να αναβιώσουν την Τέχνη, η Μεγάλη Στοά της Αγγλίας απέκτησε την υπεροχή σε όλες τις εκφάνσεις της μασονίας, όπως αυτές είχαν τυποποιηθεί από τις Διατάξεις του Άντερσον του 1723. Έως τότε οι στοές είχαν αυξηθεί σε τριάντα. Οι στοές που ιδρύονταν εκτός του Λονδίνου περιέρχονταν σταδιακά στη δικαιοδοσία της Μεγάλης Στοάς, ενώ ιδρύονταν νέες οργανώσεις, μεταξύ των οποίων μία Μεγάλη Στοά στο Μίνστερ της Ιρλανδίας το 1725, η Μεγάλη Στοά της Ιρλανδίας το 1730, και η Μεγάλη Στοά της Σκωτίας το 1736.Το σχίσμα στον αγγλικό ελευθεροτεκτονισμό άρχισε το 1751 με την ίδρυση μίας νέας Μεγάλης Στοάς που ονομάστηκε Μεγάλη Στοά της Αγγλίας. Αυτή δημιουργήθηκε σύμφωνα με τα Αρχαία Καθήκοντα και αποτελείτο από έξι στοές Ιρλανδών μασόνων που δεν είχαν δημιουργήσει δεσμούς με την αρχική Μεγάλη Στοά της Αγγλίας. Τα μέλη αποκαλούνταν «Παλαιοί Μασόνοι της Υόρκης», υπενθυμίζοντας μία σύναξη μασόνων στην Υόρκη το 926. Ο τίτλος «Παλαιοί» χρησίμευε για να υποστηρίξει τον ισχυρισμό της νέας Μεγάλης Στοάς ότι μόνο το δικό της τυπικό συνέχιζε τα «αρχαία έθιμα και συνήθειες» του ελευθεροτεκτονισμού. Σε μία ειρωνική μεταστροφή νοήματος, οι Παλαιοί Μασόνοι αποκαλούσαν τα μέλη της παλαιότερης χρονικά Μεγάλης Στοάς της Αγγλία «σύγχρονους» μασόνους. Όπως παρατηρεί ένας ιστορικός της μασονίας, οι Παλαιοί Μασόνοι αποδείχθηκαν «καλύτεροι προπαγανδιστές» και προέβαλαν την υπόθεσή τους πιο αποτελεσματικά από τους Σύγχρονους. Αυτό οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό στον μεγάλο γραμματέα τους, τον Λόρενς Ντερνότ (Laurence Dernott). Ο Ντερνότ, συγγραφέας του Βιβλίου Διατάξεων για τη Μεγάλη Στοά των Παλαιών, αλλιώς Αχιμάν Ρεζόν («βοήθεια σε αδελφό» στα εβραϊκά), εργάστηκε αδιάκοπα για την αύξηση της ισχύος και της σημασίας της Μεγάλης Στοάς, κερδίζοντας την αναγνώριση της Μεγάλης Στοάς της Ιρλανδίας και της Σκωτίας, ενώ εγκαινίασε στοές σε άλλες χώρες, καθώς και στις τάξεις του στρατού. Οι στοές αυτές στο εσωτερικό του στρατού επέτρεψαν την εξάπλωση του ελευθεροτεκτονισμού στις αποικίες.Στον βρετανικό στρατό υπηρέτησαν κατά τους πολέμους κατά των Γάλλων και των Ινδιάνων, υπό τις διαταγές του Λόρδου Τζέφρεϋ Άμχερστ (Jeffrey Amherst), πολλοί νέοι Αμερικανοί που αργότερα θα αξιοποιούσαν την πολεμική τους εμπειρία στον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας, όπως ο Μπένεντικτ Άρνολντ, Ίσραελ Πούτναμ, Έθαν Άλεν (Ethan Allen) και Φίλιπ Τζον Σούλερ (Philip John Schuyler). Η άφιξη αυτών των βρετανικών στρατευμάτων στην Αμερική είχε επίσης ως αποτέλεσμα την εισαγωγή των Αμερικανών στην παραλλαγή του ελευθεροτεκτονισμού, γνωστή ως Σκωτικός Τύπος.Παρά το όνομά του, ο Τύπος δεν προέρχεται από τη Σκωτία, αλλά από τη Γαλλία. Εισήχθηκε εκεί από Σκότους που είχαν εγκαταλείψει την Αγγλία. Οι ιστορικοί της μασονίας αναφέρουν ότι οι απαρχές του Σκωτικού Τυπικού μπορούν να ανιχνευτούν στην θεμελίωση του Παρεκκλησίου του Κλερμόν κοντά στο Παρίσι το 1754. Τότε ο ιππότης ντε Μπονεβίλ τίμησε τον δούκα του Κλερμόν, μεγάλο διδάσκαλο της Αγγλικής Μεγάλης Στοάς της Γαλλίας. Η στοά αυτή αντικαταστάθηκε από τους Ιππότες της Ανατολής και τους Αυτοκράτορες της Ανατολής και Δύσης. Το τυπικό οργανώθηκε ως Τύπος Τελειοποιήσεως και αποτελείται από εικοσιπέντε βαθμούς, οι είκοσι δύο από τους οποίους αποκαλούνταν υψηλοί βαθμοί (haut grades) και στους οποίους προστίθενται οι τρεις της συμβολικής στοάς. Ένα αρχείο που σχετίζεται με τον Τύπο Τελειοποιήσεως, γνωστό ως Μυστικές Διατάξεις του 1761, όριζε αξιωματούχους ως γενικούς επόπτες του τριακοστού τρίτου βαθμού.Με την εμφάνιση αυτού του εγγράφου, εκδόθηκε μία κοινή ρήτρα από τη Μεγάλη Στοά της Γαλλίας και τους Αυτοκράτορες της Ανατολής και Δύσης, η οποία απευθυνόταν σε έναν έμπορο ονόματι Ετιέν Μορέν (Etienne Morin), με σκοπό την εγκαθίδρυση του Τύπου Τελειοποιήσεως στην Αμερική. Η ρήτρα παρείχε στον Μορέν τον τίτλο του γενικού επόπτη, με την εξουσία να ορίσει άλλους γενικούς επόπτες και να ιδρύσει στοές. Ένα έτος αργότερα υιοθετήθηκαν οι Μεγάλες Διατάξεις του 1762, που προέβλεπαν είκοσι πέντε βαθμούς, μεταξύ των οποίων οι τρεις βαθμοί της αγγλικής μασονίας. Με αφετηρία την δικαιοδοσία του Μορέν αποδόθηκαν άδειες καθιέρωσης του Τύπου Τελειοποιήσεως στις Δυτικές Ινδίες, στο Άλμπανυ, στη Νέα Ορλεάνη, την Φιλαδέλφεια και το Τσάρλεστον. Ο Μορέν προσέθεσε μερικούς ακόμη βαθμούς, από τους οποίους ο υψηλότερος ήταν αυτός του μεγάλου γενικού επιθεωρητού, ο τριακοστός τρίτος.Οι Μεγάλες Διατάξεις του 1786, που υιοθετήθηκαν στο Βερολίνο την 1η Μαΐου 1786, προέβλεπαν ένα τυπικό αποτελούμενο από τριάντα τρεις βαθμούς με τον τίτλο Αρχαίος και Αποδεδεγμένος Σκωτικός Τύπος, ο οποίος κανονίζεται από ένα Ύπατο Συμβούλιο. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργήθηκε η δομή και η ακολουθία του Σκωτικού Τύπου, που θα εξελισσόταν στη μορφή ελευθεροτεκτονισμού που εφαρμόζεται σήμερα στις Ηνωμένες Πολιτείες.Ενώ ο Σκωτικός Τύπος εξελισσόταν στη Γαλλία, ο ελευθεροτεκτονισμός της Αγγλίας που είχε ριζώσει στις αμερικανικές αποικίες διαμορφωνόταν από τις στοές που υπήρχαν στις τάξεις του βρετανικού στρατού. Οι ιστορικοί Μάικλ Μπέιζεντ και Ρίτσαρντ Λέι περιγράφουν στο βιβλίο τους Ο Ναός και η Στοά τον ελευθεροτεκτονισμό που έφεραν οι Βρετανοί στρατιώτες στην Αμερική ως «μία ατμόσφαιρα, μία αντίληψη, μία ιεραρχία συμπεριφορών και αξιών» και παρατηρούν ότι ήταν κυρίως μέσω των στρατιωτικών στοών «που οι συνήθεις άποικοι έμαθαν για έννοιες, όπως ‘δικαιώματα του ανθρώπου’ και την αντίληψη της τελειοποίησης της κοινωνίας». Ως αποτέλεσμα της μεταφοράς του Σκωτικού Τύπου στην Αμερική σχηματίστηκε η Στοά του Αγίου Ανδρέα, με επικεφαλής τον Τζόζεφ Γουόρεν και μέλη που συμμετείχαν στα γεγονότα της Βοστόνης. Άλλες συνέπειες ήταν η μάχη του Λόφου του Οχυρού και η δημιουργία ενός επαναστατικού στρατού, οι μισοί στρατηγοί του οποίου ήταν μασόνοι και διοικούνταν από έναν άλλο μασόνο, τον Τζωρτζ Ουάσιγκτον.Την περίοδο αυτή ο ελευθεροτεκτονισμός της Αγγλίας παρέμεινε διασπασμένος από το σχίσμα. Στις αρχές του 19ου αιώνα, τα μέλη τόσο των Παλαιών όσο και των Συγχρόνων Μασόνων είχαν αρχίσει να αναγνωρίζουν τα μειονεκτήματα της διχόνοιας τους και επιθυμούσαν να ενωθούν. Το 1809 η Μεγάλη Στοά των Συγχρόνων κατήργησε μία διάταξη που απαγόρευε την είσοδο των Παλαιών σε στοές των Συγχρόνων. Το επόμενο έτος, οι Παλαιοί πραγματοποίησαν παρόμοιες παραχωρήσεις, ενώ δημιουργήθηκαν επιτροπές για να ευρεθούν τρόπο περαιτέρω συνεννόησης. Η τάση αυτή ενισχύθηκε όταν ο δούκας του Άτολ παραιτήθηκε από μεγάλος διδάσκαλος των Παλαιών, αντικαθιστώμενος από τον δούκα του Κεντ, ο αδελφός του οποίου, ο δούκας του Σάσεξ, ήταν μεγάλος διδάσκαλος των Συγχρόνων. Οι τελευταίοι ήταν γιοι του βασιλιά Γεωργίου Γ’. Η τελική επικύρωση της ένωσης των δύο στοών συνέβη στις 27 Δεκεμβρίου 1813 στην Αίθουσα των Ελευθεροτεκτόνων στο Λονδίνο. Οι δύο Μεγάλες Στοές συναντήθηκαν σε διπλανά δωμάτια και αφού άρχισαν τις εργασίες τους, σύμφωνα με τα διακριτά τους τυπικά, εισήλθαν στην κύρια αίθουσα, με επικεφαλής τους αντίστοιχους μεγάλους διδασκάλους. Αφού οι Μεγάλες Στοές εισήλθαν η μία δίπλα στην άλλη, διαβάστηκαν προσευχές, καθώς και η Πράξη της Ένωσης.Μ’ αυτήν διακηρυσσόταν η καθιέρωση της Ενωμένης Μεγάλης Στοάς των Αρχαίων Ελευθεροτεκτόνων της Αγγλίας. Πριν από τη συνάντησή αυτή είχε συσταθεί μία Στοά Συμφιλίωσης, η οποία είχε επινοήσει ένα τυπικό τελετουργιών, το οποίο υιοθετήθηκε ως το καθιερωμένο σύστημα για την Ενωμένη Μεγάλη Στοά της Αγγλίας. Τα Άρθρα της Ένωσης περιείχαν παραχωρήσεις και από τις δύο ομάδες, μεταξύ των οποίων στις διαφορές τους στις τελετουργίες, που τους είχαν διαιρέσει για τουλάχιστον εβδομήντα έτη. Η πλέον σημαντική ήταν μία τροποποίηση των εκφράσεων των Διατάξεων του Άντερσον, στο σημείο που αναφερόταν «εκείνη τη θρησκεία, με την οποία συμφωνούν όλοι οι άνθρωποι». Το σημείο αυτό μεταβλήθηκε και έγινε «την θρησκεία κάποιου ανθρώπου ή τον τρόπο λατρείας του, όποιος και αν είναι αυτός», αρκεί αυτός «να πιστεύει στον ένδοξο Αρχιτέκτονα του ουρανού και της γης και να εφαρμόζει τα ιερά καθήκοντα της ηθικότητας». Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν η αντικατάσταση του ιουδαιο-χριστιανικού υπόβαθρου του ελευθεροτεκτονισμού των Παλαιών Διατάξεων από έναν ακαθόριστο ντεϊσμό.Το σχίσμα των Συγχρόνων και των Παλαιών στην Αγγλία είχε επιπτώσεις και στην Αμερική. Γενικά επικρατούσαν οι Σύγχρονοι, εκτός από την Πενσυλβάνια, όπου είχαν απόλυτο έλεγχο οι Παλαιοί. Κατά την Αμερικανική Επανάσταση, δημιουργήθηκαν ακόμη είκοσι επτά στοές. Οι εννέα βρίσκονταν στην Πενσυλβάνια (η μία στην Φιλαδέλφεια), δύο στο Νιου Τζέρσεϋ, τρεις στο Μέριλαντ, δύο στη Νότια Καρολίνα, μία στη Βιρτζίνια, δύο στο Ντελαγουέρ, μία στις τάξεις του αγγλικού στρατού και επτά στις τάξεις του αμερικανικού. Η αντιπαλότητα μεταξύ των Παλαιών και των Συγχρόνων στις αποικίες εκδηλώθηκε ιδιαίτερα στο θέμα της ανεξαρτησίας από την Αγγλία. Οι Σύγχρονοι ήταν συνήθως νομιμόφρονες, ενώ η μεγάλη πλειοψηφία των Παλαιών ευνοούσε έναν χωρισμό από την Αγγλία. Έως το τέλος του πολέμου οι στοές των Συγχρόνων είχαν παρακμάσει, καθώς πολλοί νομιμόφρονες μετακινούνταν στην Αγγλία και τον Καναδά. Κατά την Τετραμηνιαία Σύσκεψη της Μεγάλης Στοάς της Πενσυλβάνια στις 25 Σεπτεμβρίου 1786, υιοθετήθηκε ομόφωνα ψήφισμα, με το οποίο διακηρυσσόταν η ανεξαρτησία της στοάς από τη Μεγάλη Στοά της Αγγλίας με τις φράσεις «Η Στοά που ενεργούσε με άδεια από τη Μεγάλη Στοά της Αγγλίας είναι πλέον κλειστή για πάντα».Αν και ο Βενιαμίν Φραγκλίνος υποστήριζε θερμά την πολιτική ανεξαρτησία από την Αγγλία, παρέμεινε Σύγχρονος μασόνος. Κατά συνέπεια, όταν πέθανε, η στοά του, που πλέον ανήκε στους Παλαιούς, του αρνήθηκε τις τιμές μίας μασονικής κηδείας. Με τον θάνατό του, ο τίτλος του πλέον διάσημου ελευθεροτέκτονα πριν την Επανάσταση ανήκε πλέον στον στρατηγό Τζωρτζ Ουάσιγκτον.Στην ορκωμοσία του ως προέδρου ο Τζωρτζ Ουάσιγκτον απήγγειλε τον σχετικό όρκο του αξιώματός του, όπως προβλεπόταν από το Σύνταγμα, με το δεξί του χέρι ακουμπισμένο σε μία Βίβλο ανοιγμένη στη Γένεση, κεφάλαια 49 και 50, όπου υπάρχουν οι προφητείες του Ιακώβ για τους γιους του και τον θάνατο του γιου του Ιωσήφ. Η Βίβλος αυτή είχε τυπωθεί στο Λονδίνο το 1767 από τον Μαρκ Μπάσκετ, «τυπογράφο στην υπηρεσία της Υψηλότητας του Βασιλέως» και στην πρώτη της σελίδα υπήρχε ένα χαρακτικό σε ατσάλι, ένα πορτραίτο του βασιλιά Γεωργίου Β’. Στη δεύτερη σελίδα αναγραφόταν «Σε αυτό το ιερό βιβλίο, στις 30 Απριλίου του έτους 5789, στην πόλη της Νέας Υόρκης, δόθηκε από τον Τζωρτζ Ουάσιγκτον, πρώτο πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, ο όρκος να τηρεί το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών. Η σημαντική αυτή τελετή πραγματοποιήθηκε από τον Σεβαστό Μεγάλο Διδάσκαλο των Ελεύθερων και Αποδεδεγμένων Μασόνων της Πολιτείας της Νέας Υόρκης, τον Ρόμπερτ Ρ. Λίβινγκστον, υπουργό Δικαιοσύνης». Ακολουθούσε ένα τετράστιχο:Η δόξα άπλωσε τα φτερά της και φύσηξε με την τρουμπέτα τηςΟ μεγάλος Ουάσιγκτον πλησιάζει. Ποιος έπαινος του αρμόζει;Ποιον τίτλο θα φέρει; Σταμάτησε και είπε«Κανέναν-και μόνο του όνομά του είναι ανώτερο από κάθε τίτλο».Η εν λόγω Βίβλος, που ακολουθούσε την έκδοση του Άγγλου Βασιλιά Τζέιμς, περιείχε επίσης τα Απόκρυφα Κείμενα, καθώς και ιστορικές, αστρονομικές και νομικές πληροφορίες. Υπήρχαν επίσης πολυάριθμα χαρακτικά του Άγγλου καλλιτέχνη Τζον Στιούαρτ (John Stuart), που απεικόνιζαν ιστορίες της Βίβλου, εμπνευσμένα από σχέδια και πίνακες παλαιών ζωγράφων. Η Βίβλος αυτή είχε δοθεί στη στοά στις 28 Νοεμβρίου 1770 από τον Τζόναθαν Χάμπτον.Η Βίβλος αυτή χρησιμοποιήθηκε επίσης στις ορκωμοσίες των προέδρων Γουόρεν Χάρντινγκ (Warren Harding) το 1921, Ντουάιτ Αϊζενχάουερ (Dwight Eisenhower) το 1953, Τζίμυ Κάρτερ (Jimmy Carter) το 1977 και Τζωρτζ Μπους (George Bush) το 1989. Θα χρησιμοποιείτο ξανά για την ορκωμοσία του Τζωρτζ Γ. Μπους (George W. Bush) το 2001, όμως αυτό δεν έγινε λόγω βροχής. Χρησιμοποιήθηκε ακόμη σε πολυάριθμες δημόσιες και μασονικές εκδηλώσεις. Τέτοιες ήταν λ.χ. η πομπή της κηδείας του Ουάσιγκτον στη Νέα Υόρκη, στις 31 Δεκεμβρίου 1799• η εισαγωγή νερού Κρότων στη Νέα Υόρκη, στις 14 Οκτωβρίου 1840• τα εγκαίνια του Μασονικού Ναού στη Βοστόνη, στις 24 Ιουνίου 1867, και στην Φιλαδέλφεια το 1869• τα εγκαίνια του Μνημείου του Ουάσιγκτον, στις 21 Φεβρουαρίου 1885 και τα νέα εγκαίνιά του το 1998• και η τοποθέτηση του θεμέλιου λίθου του Μασονικού Οίκου στην Ούτικα της Νέας Υόρκης, στις 21 Μαΐου 1891. Χρησιμοποιήθηκε επίσης στα εγκαίνια της σημερινής Μασονικής Αίθουσας στη Νέα Υόρκη, στις 18 Σεπτεμβρίου 1909, όταν η Στοά του Αγίου Ιωάννη πραγματοποίησε την πρώτη της συνάντηση και μεταβίβασε τους πρώτους τρεις βαθμούς στο νεόδμητο κτίσμα. Η Βίβλος εκτέθηκε στην Παγκόσμια Έκθεση του 1964, στη Νέα Υόρκη, στα κεντρικά της CIA στο Λάνγκλεϋ της Βιρτζίνιας, καθώς και στην έκθεση Διάσημοι πατέρες και γιοι στη Βιβλιοθήκη Τζωρτζ Μπους στο Τέξας το 2001. Όταν δεν χρησιμοποιείται από τη Στοά του Αγίου Ιωάννη ή δεν αποτελεί τμήμα περιοδεύουσας έκθεσης, εκτίθεται σε μόνιμη βάση στην Ομοσπονδιακή Αίθουσα της Νέας Υόρκης, όπου ορκίστηκε ο Ουάσιγκτον.

Ο Τεκτονισμός στην Πάτρα ( Μασόνοι εν Πάτραις)


Το παρόν άρθρο ειναι αναδημοσίευση του αρθρο Μασόνοι εν Πάτραις απο το blog http://www.patrasblogs.gr



Ένα ιστορικό σημείωμα για την παρουσία των τεκτόνων στην Αχαϊκή πρωτεύουσα μακριά απο τις όποιες προκαταλήψεις που υπάρχουν για αυτό το θέμα. Η παρουσία τους ξεκινάει απο τις αρχές του 19ου αιώνα και εντείνεται με την ίδρυση της τρίτης κατα σειρά τεκτονικής στοάς στην Πάτρα το 1895. Απο τότε έχουμε την συνεχή παρουσία των στην Πάτρα με κάποιες βέβαια αναγκαστικές διακοπές.
Προεπαναστατικώς σύμφωνα με τον Κ. Τριανταφύλλου λειτουργούσε ιταλόφωνη στοά. Η πρώτη πάντως ελληνόφωνη στοά που δημιουργήθηκε στην Πάτρα ήταν ο Αρχιμήδης, η τέταρτη κατα σειρά στοά της Ελλάδας με έτος ίδρυσης το 1863. Σύντομα όμως πρέπει να έγινε ανενεργή. Πάντως το 1867 λειτουργούσε γιατί εδέχθη αντιτεκτονικούς διωγμούς απο την τοπική κοινωνία. Υπαίτιος σύμφωνα με τον ιστορικό Τριανταφύλλου για τις διώξεις αυτές ήταν ο ιεροκήρυξ Μακράκης, ο οποίος φανάτισε το πλήθος με αποτέλεσμα να επιτεθεί εναντίον κάποιων ατόμων που θεωρούνταν τέκτονες. Ο Οδυσσέας Κρητικός μάλιστα μαστιγώθηκε θεωρούμενος ως μασόνος ενώ η οικία του Ζακυνθινού Καλλιβωκά λεηλατήθηκε, ο ίδιος μάλιστα αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Πάτρα και να εγκατασταθεί στην Ιταλία! Επίθεση δέχτηκε και το σπίτι του προξένου της Πρωσίας Στολτενώφ αλλά υπο τον φόβο του διπλωματικού επεισοδίου επενέβη η αστυνομία, η δε κυβέρνηση έπαυσε τον εισαγγελέα και τον αστυνόμο για την μη έγκαιρη επέμβαση. Για τους ίδιους λόγους εγκατέλειψε την Πάτρα για μερικές μέρες ο ρήτορας της στοάς εισαγγελέας Σπ. Γερακάρης.
Το 1898 ο Μητροπολίτης Πατρών Ιερόθεος ζήτηση απο το δ.σ. της σχολής των απόρων την παραίτηση του καθηγητή Σαρρή ως τέκτονα. Το δ.σ. αποτελούσαν ο πρόεδρος Θάνος Κανακάρης Ρούφος, ο μητροπολίτης, ο Κ. Λουκάς, που κατα πάσα πιθανότητα πρόκειται για τέκτονα, ο Κ. Κανελλόπουλος, επίσης τέκτονας, ο Δ. Παπανικολάου, ο Πετραλιάς, ο Δ. Γούναρης, ο Ν. Πετραλιάς και ο Ι. Θαλλής. Το δ.σ. αρνήθηκε και ο Μητροπολίτης παραιτήθηκε και ξεσήκωσε τον όχλο. Το θέμα έφτασε στη Βουλή και τον Δεκέμβριο του 1898 ο Σαρρής μετατέθηκε. Να σημειωθεί οτι κατά τον Χρήστο Κορύλλο η σχολή απόρων ήταν δημιούργημα της εκεί τεκτονικής στοάς.Μετά τον Αρχιμήδη ακολούθησε ο Αχαϊκός Αστήρ, με έτος ίδρυσης το 1889, ο οποίος όμως διαλύθηκε το 1893. Στη συνέχεια ακολούθησαν ο Παλαιών Πατρών Γερμανός (Νοέμβριος 1895) με αριθμό ιδρύσεως 22 και ο Φάρος που ιδρύθηκε σχετικά πρόσφατα, το 1996. Οι δύο τελευταίες λειτουργούν κανονικά σε ιδιόκτητο κτίριο.
Τα τελευταία χρόνια ιδρύθηκε και στοά Εθνικών, των αποσχιθέντων δηλαδή απο την Μεγάλη Στοά της Ελλάδας. Απο τα μέλη της στοάς Παλαιών Πατρών Γερμανός προέρχεται επίσης η στοά "Κοινόν Αιτωλών" που ιδρύθηκε το 1988. Το 1941 η στοά στεγαζόταν επι της οδού Ζαΐμη ενώ μερικά χρόνια πριν είχαν ιδρύσει τον "σύνδεσμο κοινωνικής πρόνοιας και αντιλήψεως".Τα ιδρυτικά μέλη της Στοάς Παλαιών Πατρών Γερμανός ήταν οι Νικόλαος Πετμεζάς, πρώτος σεβάσμιος της στοάς, Σ. Κακιούζης, Σ. Σωτηρόπουλος, Κ. Φλαμιάτος, πιθανόν συγγενής του Κοσμά Φλαμιάτου, Κ. Λουκάς, πιθανόν σεβάσμιος της στοάς και Κ. Κανελλόπουλος. Ο τελευταίος είναι κατα πάσα πιθανότητα ο πατέρας του Παναγιώτη Κανελλόπουλου, φαρμακοποιός στο επάγγελμα. Οι ημερομηνίες ταιριάζουν ενώ υπερ αυτού του ισχυρισμού συνηγορούν πρώτον το οτι ήταν μέλος του δ.σ. της σχολής των απόρων, δημιουργήματος της Στοάς Παλαιών Πατρών Γερμανός, και δεύτερον το οτι ήταν αυτός που πληροφορήθηκε πρώτος λόγω των στενών φιλικών σχέσεων τον θάνατο του τέκτονα Σαρρή.Με την είσοδο της Ελλάδας στον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο η στοά έπεσε σε ύπνο (Δεκέμβριος 1940) παραμένοντας ανενεργή για 25 χρόνια οπότε και σχηματίστηκε επιτροπή αφυπνίσεως (19 Μαρτίου 1965) αποτελούμενη απο τους Χαρίλαο Κακούρη, πρώην σεβάσμιο της Στοάς, Ι. Ρούβαλη, Δ. Βορίση, Ι. Καλαμπόκα, Αθανάσιο Κοντοσάκη, μετέπειται σεβάσμιο της Στοάς, Χρήστο Βασιλείου, μετέπειτα σεβάσμιο της Στοάς, Ν. Χαϊδόπουλο, που ίσως να είχε διατελέσει σεβάσμιος της Στοάς παλιότερα, και Χ. Ριζόπουλο, μετέπειτα γραμματέα της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος. Εδώ πρέπει να προσθέσουμε τις ενστάσεις ενός ανώνυμου φίλου που υποστήριζε οτι ο Κοντοσάκης δεν ήταν στην επιτροπή αφυπνίσεως καθώς γράφτηκε στην στοά ένα μήνα αργότερα (Για περισσότερα στοιχεία κοιτάξτε στα σχόλια).Αξίζει να σημειωθεί οτι απο την Πάτρα ξεκίνησε η κίνηση των Εθνικών, η δημιουργία δηλαδή της Εθνικής Μεγάλης Στοάς της Ελλάδας. Τον Μάϊο του 1986 κάποιες στοές, με πρώτη αυτών του Παλαιών Πατρών Γερμανού υπέγραψαν μια διακήρυξη, με την οποία ουσιαστικά αποχωρούσαν απο την Μεγάλη Στοά της Ελλάδος. Τη διακήρυξη εκ μέρους της πατρινής στοάς υπέγραφαν 37 απο τα 42 μέλη, μεταξύ των οποίων και ο Στέφανος Παϊπέτης ουσιαστικός υποκινητής της αποχώρησης και πρώτος Μέγας Διδάσκαλος της Εθνικής Μεγάλης Στοάς της Ελλάδας. Στη συνέχεια οι Εθνικοί αφύπνισαν τον Αχαϊκό Αστέρα. Παράλληλα η στοά Παλαιών Πατρών Γερμανός απέκτησε τον αριθμό 1 στους Εθνικούς. Και οι δύο Στοές σήμερα υπολειτουργούν. Η ιστορία των Εθνικών εξετάζεται ξεχωριστά απο αυτή της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος.Παρακάτω παρουσιάζουμε την λίστα των διατελεσαντων Μεγάλων Σεβάσμιων της Στοάς "Παλαιών Πατρών Γερμανός".Παλαιών Πατρών Γερμανός* Νικόλαος Πετιμεζάς (1895), προφανώς απόγονος της γνωστής οικογενείας των πολιτικών και αγωνιστών και ιδρυτικό μέλος της στοάς Παλαιών Πατρών Γερμανός* Κ. Λουκάς, δεν είναι σίγουρο αλλά είναι πολύ πιθανόν να διετέλεσε και αυτός σεβάσιμος της στοάς. Ανήκε στα ιδρυτικα μέλη της στοάς.*
Αναστάσιος Κεφάλας (1923-24)* Χάρολδ Χαϋλανδ (1924-25)* Αναστάσιος Κεφάλας (1925-26)* Χαρίλαος Κακούρης (1929-31), ναυτικός πράκτορας, επιχειρηματίας, διανοούμενος και πρόξενος της Σουηδίας στην Πάτρα εκ Κεφαλληνίας. Ήταν μέλος στην επιτροπή αφιπνύσεως της στοάς το 1965.* Γεώργιος Τριάντης (1931-32), δραστήριο μέλος της πατραϊκής κοινωνίας. Δημοτικός σύμβουλος πολλάκις, πρόεδρος εμπορικού συλλόγου, διετέλεσε για ένα διάστημα δήμαρχος Πατρέων ενώ παράλληλα ασχολιόταν με το εμπόρειο της σταφίδας απο το οποία είχε αποκτήσει τεράστια περιουσία. Θεωρείται ένας απο τους μεγαλύτερους ευεργέτες του Δήμου (Τριάντειος κ.λπ.). Σύζυγός του ήταν η Αλεξάνδρα Τριάντη, το γένος Κοτζιά, διάσημη τραγουδίστρια του Lied.* Στήβενς Εδουάρδος (1933-35)* Αλέκος Κρεμύδης (1935-37), της γνωστής οικογένειας των εμπόρων* Δημήτριος Κραψίτης (1937-39)* Ιωάννης Ραυτόπουλος (1939-40)* Χρήστος Βασιλείου (1965-67), μέλος της επιτροπής αφυπνίσεως της στοάς το 1965 και μέλος της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδας.* Κωνσταντίνος Παπαγγελούτσος (1967-69)* Γεώργιος Κατσάμπας (1971-75)* Βασίλειος Πιλάλης (1975-77), δραστήριο μέλος της πατραϊκής κοινωνίας. Πρόεδρος δικηγορικού συλλόγου, υποψήφιος δήμαρχος Πατρέων και υποψήφιος βουλευτής Αχαΐας.* Δημήτριος Πούντζας (1977-81), απο την γνωστή οικογένεια στα Μποζαΐτικα* Κωνσταντίνος Τζοβάρας (1981-65)* Στέφανος Παϊπέτης (1985-87) , μετέπειτα ιδρυτής και Μέγας Διδάσκαλος της Εθνικής Μεγάλης Στοάς της Ελλάδας. Καθηγητής Φυσικής του πανεπιστημίου Πατρών.* Ευάγγελος Παλάσκας (1987-89)* Αθανάσιος Κοντοσάκης (1989-91), μέλος της επιτροπής αφυπνίσεως της Στοάς το 1965.

Το μυστήριο του Ρόσλιν


Το παρόν άρθρο χρησιμοποιήσε ως πηγές τα παρακάτο άρθρα : Το μυστήριο του Ρόσλιν,http://tektonismos.blogspot.com/search?updated-min=2007-01-01T00%3A00%3A00%2B02%3A00&updated-max=2008-01-01T00%3A00%3A00%2B02%3A00&max-results=12
2. Ελευθεροτεκτονισμός, Το αρχαιότερο και μεγαλύτερο Μυητικό-φιλοσοφικό σύστημα στον κόσμο,Το μυστήριο στο Ρόσλι,σελ. 9, Περιοδικό Αλχημιστής, χχ..
3. Ο "Κώδικας ντα Βίντσι" και το παρεκκλήσι του Ρόσλιν,http://tech.pathfinder.gr/xpaths/eso/153851.html
Η εκκλησία βρίσκεται σε μια ιδιωτική έκταση, που ανήκει στην οικογένεια Σίνκλαιρ, στη Σκωτία και χτίστηκε μεταξύ 1441-1486. Αν και θεωρείται απο τότε ιδιωτικό παρεκκλήσι αυτής της οικογένειας ποτέ δεν χρησιμοποιήθηκε για αυτό τον σκοπό. Διαθέτει μια καταπληκτική ποικιλία γλυπτών και κιόνων που δεν παραπέμπουν σε καμία γνωστή χριστιανική παράσταση.
Στο βιβλίο τους, The Hiram Key (1996), οι ερευνητές C. Knight και R. Lomas υποστηρίζουν ότι το παρεκκλήσι του Ρόσλιν χτίστηκε ως πανομοιότυπο του ναού του Ηρώδη στην Ιερουσαλήμ, όπου οι Ναϊτες Ιππότες είχαν κάνει ανασκαφές κατά την διάρκεια της παραμονής τους στην Παλαιστίνη.
Στο παρεκκλήσι αυτό υπάρχουν δύο λίθοι, ο ακατέργαστος και ο λαξευμένος που, σύμφωνα πάντοτε με τους συγγραφείς, αντιστοιχούν στις δύο στήλες Μποάζ και Ιαχείν του ναού του Σολομώντα.Οι επισκέπτες στο Ρόσλιν ξεπέρασαν τους 100.000 μέσα στο 2005.Δεν είναι μόνο ο καταπληκτικός διάκοσμος του παρεκκλησιού, αλλά και η ιστορία του που έλκουν τον κόσμο.








Ό χώρος είναι γεμάτος σύμβολα και αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις που παραπέμπουν σε παγανιστική λατρεία, απόκρυφη γνώση και δεσμούς με μυστικές αδελφότητες. Για παράδειγμα, αίσθηση προκαλεί ο διάκοσμος που περιλαμβάνει 100 «Πράσινους Ανθρώπους» απομεινάρια παγανιστικής λατρείας, αλλά και ο κίονας με τους 8 δράκους - φύλακες που πολλοί ταυτίζουν με την Ιερή Φλαμουριά Υγκρασίλ της νορβηγικής μυθολογίας, εικόνας του «Δέντρου της Ζωής» που συνδέει τον ουρανό, τη γη και τον κάτω κόσμο και την οποία προστατεύουν 8 δράκοντες. Πλήθος άλλων συμβόλων παραπέμπουν σε επιρροές απ' τον μεσαιωνικό Τεκτονισμό, ενώ άλλες συμβολικές προεκτάσεις συνδέουν τον χώρο με την αναζήτηση του Γκράαλ, του Ιερού Δισκοπότηρου. Σε αυτόν τον μυστηριώδη χώρο, ο Dan Brown έδωσε τις δικές του προεκτάσεις για να γίνει η σύνδεση με έναν άλλο θρύλο, αυτόν που θέλει τον Ιησού να σχετίζεται με τη Μαρία Μαγδαληνή και αυτή τη σχέση να αφήνει απογόνους που μέσω μιας «ιερής γραμμής αίματος» φτάνει ως τις μέρες μας (και ως το μυθιστόρημα του Dan Brown). Και επιπλέον αυτή την απόκρυφη αλήθεια συγκαλύπτει εδώ και αιώνες η Εκκλησία.





Άλλωστε οι Knight και Lomas συμπαιρένουν :΄΄ πολλοί σύγχρονοι Τέκτονες πιστεύουν ότι οι ρίζες της οργάνωσης τουσ ανάγονται στις συντεχνίες των οικοδόμων του Μεσαίωνα. Συμβαίνει όμως ακριβώς το αντίθετο. Ήταν οι θεωρητικοί Τέκτονες (Ναίτες) που υιοθέτησαν τους τεχνίτες -τέκτονες καοι τους μύησαν στα κατώτερα επιπέδου μυστικά, σχετικά με το Ναό του Σολομώντα΄΄.

Πέμπτη 25 Ιουνίου 2009

Οι Τεκτονική συμβολισμοί στη μουσική του Μότσαρτ







Το παρόν άρθρο ειναι αναδημοσίευση απο το Blog http://tektonismos.blogspot.com/






H μουσική παραγωγή του Μότσαρτ υπήρξε πάντοτε ένα ζήτημα εκτενούς σχολιασμού από τους μουσικολόγους και τους μουσικογράφους. H συνθετική του δεινότητα εκτεινόταν σχεδόν σε όλα τα είδη μουσικής σύνθεσης που ήκμαζαν εκείνη την εποχή (είχε γράψει ακόμη και μουσική για παντομίμα) και η σκηνική μουσική δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση. Θα πρέπει να πούμε εξαρχής ότι ο «Θάμος» δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι κατέκτησε μια θέση στο ρεπερτόριο των συμφωνικών ορχηστρών του 20ού αιώνα. Μάλλον το αντίθετο ισχύει.H, αρχική, σύνθεση της μουσικής για το έργο του Τομπίας Γκέμπλερ (1726-1786) «Θάμος, Βασιλιάς της Αιγύπτου» έγινε το 1773 αλλά υπήρξαν αναθεωρήσεις της κατά τα έτη 1775-6 και 1779-80, όπου κάποια από τα χορωδιακά αλλά και τα ορχηστρικά μέρη ξαναγράφτηκαν.Οπως έχει καταδείξει η έρευνα, η μουσική του Μότσαρτ δεν ήταν η πρώτη που πλαισίωσε το έργο του Γκέμπλερ. Ο συνθέτης που αρχικά ασχολήθηκε με τον «Θάμο» ήταν ο Γιόχαν Τομπίας Σάτλερ, ο οποίος πέθανε το 1774 στη Βιέννη.Το πρωτογενές υλικό του Γκέμπλερ προέρχεται από έναν αρχαίο αιγυπτιακό μύθο. Ο Γκέμπλερ δημιούργησε ένα θεατρικό έργο βασιζόμενος σε μια κλασική δραματική συνταγή, αυτή της αντιπαράθεσης του καλού (Θάμος) με το κακό (Φέρον), γεγονός που δεν ξενίζει τον γνώστη των θεατρικών αλλά και οπερατικών πρακτικών της εποχής.Στόχος του συνθέτη λοιπόν ήταν να αποτυπώσει μουσικά τη σκηνική δράση που εκτυλισσόταν. Ως κύριο εκφραστικό μέσο στο συγκεκριμένο έργο ο Μότσαρτ χρησιμοποίησε την ορχήστρα και δευτερευόντως τη χορωδία και τον σολίστ (μπάσος). Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι δεν πρόκειται για μια όπερα αλλά για ένα θεατρικό έργο που επενδύεται μουσικά.Το πρώτο που κάνει ιδιαίτερη εντύπωση είναι το μέγεθος της ορχήστρας που χρησιμοποιείται από τον Μότσαρτ. Αυτό δικαιολογείται φυσικά λόγω της προσπάθειας του συνθέτη να έχει όσο το δυνατόν περισσότερα ηχητικά «όπλα» ώστε να δημιουργεί τα ανάλογα ηχητικά αποτελέσματα. Επίσης έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να παρατηρήσει κανείς τις «αναφορές» που γίνονται σε μελλοντικά έργα του συνθέτη. Μελωδικά και ρυθμικά σχήματα που αργότερα θα χρησιμοποιηθούν στις όπερες «Ιδομενέας, Βασιλιάς της Κρήτης», «Ντον Τζιοβάνι» και «O μαγικός αυλός» διαφαίνεται ότι τριγυρίζουν στο μυαλό του Μότσαρτ από πολύ νωρίς.Ακόμη οι μασονικοί συμβολισμοί είναι ένα γεγονός που δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε σε καμία περίπτωση. Ο «Θάμος» είναι ένα μασονικό έργο, είτε το δούμε ως θεατρικό είτε ως μουσικό. Είναι άλλωστε γνωστό ότι και ο Γκέμπλερ ήταν ελευθεροτέκτονας. Και μόνο ότι το έργο διαδραματίζεται στην αρχαία Αίγυπτο (οι τεκτονικές τελετές έχουν επηρεαστεί από τις αρχαίες αιγυπτιακές τελετές) είναι ένα βάσιμο στοιχείο για τη τεκτονική ταυτότητα του έργου. Στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως μας ενδιαφέρουν οι μασονικές αναφορές που ενυπάρχουν στη μουσική. Για παράδειγμα, στο ιντερλούδιο μετά την πρώτη πράξη ακούμε τρεις επαναλαμβανόμενες συγχορδίες στα πρώτα μέτρα που παραπέμπουν ευθέως στο 3, αριθμό συμβολικό των τριών αρχών του τεκτονισμού: Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφοσύνη. Ανάλογο μουσικό κείμενο υπάρχει και στον «Μαγικό αυλό», έργο το οποίο έχει βρεθεί πολλές φορές στο κέντρο της μουσικής διερεύνησης της μασονικής ταυτότητας του Μότσαρτ. Επίσης δύσκολα μπορεί να θεωρηθεί σύμπτωση ότι ο μόνος χαρακτήρας ο οποίος έχει σόλο άρια στο έργο είναι ο μπάσος, δηλαδή ο Σέθος, ιερέας του Ναού του Ηλιου.Είναι γεγονός ότι για το συγκεκριμένο έργο δεν έχει υπάρξει ιδιαίτερη μνεία στο διεθνές μουσικό στερέωμα. Παρ' όλα αυτά, εκτός από την όποια μουσική αξία και ωραιότητα, η οποία είναι τελικά ένα υποκειμενικό γεγονός στην τέχνη, που έχει το συγκεκριμένο μουσικό πόνημα, εν τούτοις προσφέρει στον ενδιαφερόμενο μια ανεκτίμητη δυνατότητα: να ανατρέξει στις πηγές και τελικά να κατοπτεύσει το συνθετικό παρελθόν άλλων σημαντικών έργων του συνθέτη, όπως για παράδειγμα της όπερας «O μαγικός αυλός». Εφόσον λοιπόν ο «Θάμος» αποτελεί μια σημαντική πηγή γνώσης για τον ερευνητή ίσως θα πρέπει να αποκτήσει και την ανάλογη θέση που του αρμόζει στις αίθουσες συναυλιών ώστε να κριθεί και ως μουσικό αποτέλεσμα.Το ΒΗΜΑ, 29/01/2006 , Σελ.: Y14 Αλέξανδρος Χαρκιολάκης** Ο κ. Αλέξανδρος Χαρκιολάκης είναι μουσικολόγος στη Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη».

Τετάρτη 24 Ιουνίου 2009

H πρώτη τεκτονική στοά στην ελεύθερη Ελλάδα


Το άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση απο την ιστοσελίδα ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ http://alphalinenet.wordpress.com/2009/01/19/%cf%84%ce%b5%ce%ba%cf%84%ce%bf%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%ac-%ce%bd%ce%b1%cf%85%cf%80%ce%bb%ce%af%ce%bf%cf%85/



Τεκτονική Στοά Ναυπλίου ( Μυστικές Εταιρείες )

Λίγοι ίσως γνωρίζουν ότι η πρώτη Τεκτονική Στοά στην ελεύθερη Ελλάδα, λειτούργησε στο Ναύπλιο. Μέχρι την δημοσίευση των σχετικών στοιχείων από την Πελοποννησιακή Πρωτοχρονιά το 1958, θεωρείτο ότι η πρώτη Στοά με το χαρακτηριστικό όνομα «Πανελλήνιον» λειτούργησε στην Αθήνα το έτος 1863.


Από επιστολή του Ιωάννη Βαπτιστή Θεοτόκη κατοίκου Ναυπλίου, προς τον κόμη Διονύσιο Ρώμα* στην Ζάκυνθο, χρονολογημένη από 22 Μαΐου 1825, προκύπτει ότι από τότε ξεκίνησαν οι διεργασίες για την ίδρυση Στοάς.

Στην επιστολή του γράφει:

Δια του αρχιμανδρίτου Ζένσου σας παρεκάλεσα να μοι αποστείλητε πάν ότι αναγκαιοί δια να φωτισθώμεν, δηλαδή όπως ιδρύσωμεν μίαν στοάν Μασονικήν ( Loggia M.) το μόνον μέσον ίνα ενθουσιάσωμεν και προσελκύσωμεν πατριώτας τινάς επί τω σωτηρίω σκοπώ να υπερασπίζουσι τα δίκαια της ημετέρας πατρίδος κτλ. Πάν άλλο σύστημα θα ήτο επικίνδυνον και θα εδημιούργει μεταξύ ημών διαφωνίας, τόσον περί της διατάξεως του ιδρύματος, όσον και περί του αποδεκτέου κανονισμού˙ ενώ το σύστημα του Μ. από αιώνων καθιερωμένον, δεν απαιτεί πολλήν εργασίαν, όταν δε τεθή εις ενέργειαν δυνάμεθα να τω δώσωμεν άλλην μορφήν˙ αλλ᾽ εις ημάς τους ενταύθα έλαχεν ο κλήρος να είμεθα πάντη ακατάλληλοι όπως αναλάβωμέν τοιαύτα, ήτοι διδαχάς, κατηχήσας κτλ.

Καθιστώ υμίν γνωστό, ότι ο φίλος κ. Γερακάρης θα επανέλθη εις Πελοπόννησον. Καλόν θα ήτο λοιπόν αν δι᾽ αυτού μοί αποστέλλοντο εν τάξει πάντα τα αναγκαιούντα, όπως, ανοίξωμεν την Μασονική Στοάν, την οποίαν πλείστοι Αδελφοί τοσούτον ποθούσι».

Η επιστολή βρήκε απόλυτη ανταπόκριση. Με τον Γ. Γερακάρη εστάλησαν στο Ναύπλιο από την Ζάκυνθο όλα όσα χρειαζόντουσαν. Τυπικά, συμβολικά εργαλεία και άλλα χρειώδη. Τότε στην Ζάκυνθο βρισκόταν σε μεγάλη ακμή ο Μασονισμός, κάτω από την ηγεσία του κόμη Δ. Ρώμα.

Βέβαια, περισσότερες πληροφορίες για την δράση της Τεκτονικής Στοάς στο Ναύπλιο δεν έχουμε. Πάντως, γεγονός είναι ότι το 1826 λειτουργούσε κανονικά η Στοά.

Αυτό προκύπτει από ένα έγγραφο εισδοχής νέου μέλους στην Μασονική Στοά του Ναυπλίου, το οποίο γραμμένο στα Λατινικά, βεβαιώνει την εγγραφή του και προτρέπει όλες τις άλλες Στοές να αναγνωρίσουν την ιδιότητά του, να συνεργάζονται μαζί του και να του παρέχουν όποια βοήθεια ζητηθεί από αυτόν.


Υποσημείωση

* Ο Διονύσιος Ρώμας, γιος του προξένου της Βενετίας στην Πελοπόννησο, Γεωργίου Κανδιάνου Ρώμα (1725-1796) και της Διαμαντίνας Καπνίση, γεννήθηκε το 1771. Σπούδασε νομικά στην Πάδοβα και όταν τελείωσε τις σπουδές του επέστρεψε στη Ζάκυνθο. Το 1794 ο Ρώμας διαδέχθηκε τον πατέρα του στη θέση του γενικού προξένου της Βενετίας στο Μοριά και στη Ρούμελη. Με αυτή την ιδιότητά του συνδέθηκε και καλλιέργησε σχέσεις με τους σημαντικότερους προκρίτους (Μαυρομιχάληδες, Ζαΐμηδες, Λόντους, Δεληγιάννηδες, Νοταράδες, Κρεββατάδες) και οπλαρχηγούς του τόπου. Από τους οπλαρχηγούς ξεχώρισε τον Θ. Κολοκοτρώνη με τον οποίο συνδέθηκε με στενή φιλία.

Διονύσιος Ρώμας
Το 1803 εκλέχθηκε μέλος της συντακτικής επιτροπής για τη ψήφιση του Επτανησιακού Συντάγματος και το 1806 διορίστηκε στη θέση του Πρύτανη Κερκύρας, από όπου διαχειρίστηκε με απαράμιλλη ευθύτητα τις εγχώριες υποθέσεις. Το 1809 εξελέγη γερουσιαστής και το 1810 ταξίδεψε ως αντιπρόσωπος των Ιονίων Νήσων, μαζί με τους Ε. Θεοτόκη, Μ. Μεταξά, Σπ. Κονδό και Στάμο Χαλικιόπουλο, στο Παρίσι για να συγχαρεί τον Ναπολέοντα Α΄ για τη γέννηση του γιου του, βασιλιά της Ρώμης. Στη Γαλλία παρασημοφορήθηκε με το παράσημο της Λεγεώνος της Τιμής.
Την άνοιξη του 1815 ο Ρώμας ως Μέγας Διδάσκαλος του τεκτονισμού ίδρυσε στη Ζάκυνθο Στοά με το όνομα “Αναγεννηθείς Φοίνιξ”. Το 1816 ήρθε σε σύγκρουση με τον άγγλο Ύπατο Αρμοστή Θ. Μαίτλαντ για την επιβολή απολυταρχικού καθεστώτος και έφυγε από την Κέρκυρα για τη Ζάκυνθο, όπου παρέμεινε και αφιερώθηκε ολόψυχα σε πατριωτικά και πνευματικά έργα.
Τον Απρίλιο του 1819 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία από τον Αριστείδη Παπά. Το 1820 αγγλικό στρατιωτικό άγημα απέκλεισε το αρχοντικό του Ρώμα με σκοπό την ανακάλυψη μυστικών πατριωτικών εγγράφων, ενώ ο Ρώμας δικαιολογήθηκε στον τοποτηρητή Ross, τέκτονα χαμηλότερου βαθμού, ότι επρόκειτο για τεκτονικά έγγραφα και έτσι σταμάτησε κάθε ενέργεια. Παρ’ όλα αυτά για να αποφύγει την καταδίωξη των Άγγλων και τη φυλάκιση, ο Δ. Ρώμας κατέφυγε στη Βενετία, όπου παρέμεινε για τέσσερα χρόνια. Επιστρέφοντας στη Ζάκυνθο ίδρυσε αμέσως την Επιτροπή Ζακύνθου με σκοπό την οικονομική και πολεμική ενίσχυση του Αγώνα. Το 1833 μετέβη στο Ναύπλιο για να υποδεχθεί τον Όθωνα, αλλά εκεί κατηγορήθηκε ότι συμμετείχε σε συνομωσία εναντίον του μαζί με τον Θ. Κολοκοτρώνη και τον Δ. Πλαπούτα , οι οποίοι και καταδικάστηκαν σε θάνατο. Όταν αναθεωρήθηκε η δίκη (από τους Γ.Τερτσέτη, Γ.Πολυζωΐδη) και αποκαλύφθηκε η σκευωρία και η ανυπόστατη κατηγορία, οι τρεις άνδρες αθωώθηκαν πανηγυρικά. Ο Όθωνας τίμησε τον Ρώμα με το ανώτερο παράσημο του Ταξιάρχη του Σωτήρος και τον ονόμασε Σύμβουλο της Επικρατείας.
Ο Διονύσιος Ρώμας ήταν παντρεμένος με την Αδριάνα Σταυράκη Λοκατέλλι και είχε δύο γιούς: τον Γεώργιο Κανδιάνο (1796-1860) και τον Γεώργιο Δημήτριο (1805-1874). Πέθανε στη Ζάκυνθο, σε ηλικία 86 ετών, στις 26 Ιουλίου 1857.


Πηγή

Σταύρος Χ. Σκοπετέας, Φιλόλογος, Διευθυντής της Βιβλιοθήκης της Βουλής, «Πελοποννησιακή Πρωτοχρονιά 1958» σελ. 294 – 295, Αθήνα 1957.
Τα βιογραφικά στοιχεία που αναφέρονται δανείστηκαν από τον ιστότοπο της Οικογένειας Ρώμα.

Πέμπτη 18 Ιουνίου 2009

Σχέσεις Τεκτονισμού και Αναρχισμού



Το παρόν άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση απο το blog Πολιτική Προσέγγιση


Σύμφωνα με τον ερευνητή ιστορικό Ανδρέα Χρ. Ριζόπουλο (Πρώτη ανακοίνωση Εταιρίας Φιλικών 1988. Πρώτη δημοσίευση Τεκτονικό Δελτίο Πυθαγόρας Τόμος Ζ΄, τ. 29, σσ. 336-347, 1989), αρκετοί αναρχικοί υπήρξαν και τέκτονες (ή ελευθεροτέκτονες):
Μερικές εισαγωγικές διευκρινίσεις είναι ίσως απαραίτητες πριν ξεκινήσει το κυρίως κείμενο. Καταρχάς ο τίτλος δεν είναι ούτε περιοριστικός, ούτε καθοριστικός συγκεκριμένης ιστορικής πορείας. Είναι απλώς περιγραφικός. Το κείμενο δεν αποσκοπεί ούτε στην πλήρη κάλυψη αλλά ούτε και σε αξιολογική εκτίμηση. Απλώς παρουσιάζει ιστορικά στοιχεία.
Σε ορισμένους από τους τέκτονες που θα αναφερθούν η τεκτονική ιδιότητα συνυπήρχε με την πολιτική τους δράση. Σε άλλους προϋπήρχε και σε κάποια φάση της πολιτικής τους δραστηριότητας εγκατέλειψαν τον τεκτονισμό. Τέλος άλλοι έγιναν τέκτονες μετά τη διακοπή της πολιτικής τους δραστηριότητας.
Μία ακόμα διευκρίνιση – και ίσως η πιο καίρια – είναι απαραίτητη. Είμαι βέβαιος ότι ορισμένοι μπορεί να προβάλουν ένσταση για το περιεχόμενο υποστηρίζοντας ότι απαγορεύονται οι πολιτικές συζητήσεις στο πλαίσιο του τεκτονισμού. Ας σταθώ λοιπόν για λίγο στην πιθανή και ευλογοφανή αυτή ένσταση.
Τέκτονες και Πολιτική Κατά τον Αριστοτέλη ο άνθρωπος είναι ζώον πολιτικόν. Εξού ο μη λαμβάνων ενεργητικό μέρος στις υποθέσεις του συνόλου καλείται ‘ιδιώτης’, έχων χαλαρή τη συνείδηση του ‘πολίτη’ και κατ’ επέκταση έχει ελαττωμένη διανοητική ικανότητα. Το δικαίωμα του ανθρώπου να ενδιαφέρεται για τα κοινά το έχει αναγνωρίσει ο Τεκτονισμός. Ο τέκτονας έχει δικαίωμα να έχει ως πολίτης τις προσωπικές του πολιτικές και κοινωνικές ιδέες και να αγωνίζεται για την επικράτησή τους. Δεν δικαιούται, όμως, να ενεργεί ως τέκτονας, ή να τις προπαγανδίζει εντός της Στοάς.
Μάλιστα σύμφωνα με τους Αρχαίους Κανόνες, όπως συγκεντρώθηκαν και δημοσιεύθηκαν από τον αδελφό Άντερσον το 1723 και το 1738, ο τέκτονας παραμένει ατιμώρητος τεκτονικά ακόμα και στην περίπτωση…εξέγερσης. Αναφέρεται σχετικά στον ΙΙ Κανόνα ‘Περί Ανωτέρας και Υφισταμένης Πολιτικής Εξουσίας’: Αν ένας αδελφός στασιάσει εναντίον του κράτους δεν θα πρέπει να υποστηριχτεί σ'αυτή του την πράξη. Αν δεν κατηγορείται για άλλο έγκλημα – παρόλο ότι η πιστή Αδελφότητα οφείλει να αποδοκιμάσει την ανταρσία του για να μη δώσει στην υπάρχουσα Κυβέρνηση αφορμή δυσαρέσκειας και για να αποφύγει τη δυσπιστία – κανείς δεν μπορεί να τον εκδιώξει από τη Στοά και οι σχέσεις του με τη Στοά παραμένουν αδιάρρηκτες. Ενώ, όμως, ο τέκτονας μπορεί να φτάσει ως άτομο μέχρι την επανάσταση, δεν δικαιούται ως μέλος της Στοάς να φθάσει ούτε καν σε απλή συζήτηση των πολιτικών και θρησκευτικών ιδεών του.
Η σκοπιμότητα της απαγόρευσης εξηγείται σε μια αναφορά που υπέβαλε η Μεγάλη Στοά της Αγγλίας το 1793 στο τότε Βασιλέα Γεώργιο. Έλεγε: Καθώς η ημετέρα Αδελφότης απαρτίζεται από άνδρες ποικίλων εθνών οι οποίοι πρεσβεύουν διαφορετικούς κανόνες πίστης και είναι προσηλωμένοι σε αντιτιθέμενα συστήματα διακυβέρνησης, τέτοιες συζητήσεις παροξύνουν το πνεύμα του ανθρώπου κατά του αδελφού του και θα επιδρούσαν προσβλητικά και ανθενωτικά’.
Στην Ελλάδα κατά τη διατύπωση των απαγορευτικών διατάξεων σχετικά με την πολιτική στην εξελικτική μορφή του Τεκτονισμού υπάρχουν παραλλαγές και αντίθετες ερμηνείες. Στον ισχύοντα Καταστατικό Χάρτη στο Άρθρο 1 και στην Πέμπτη Θεμελιώδη Αρχή, ‘αυστηρώς αποκλείεται πάσα συζήτησις επί πολιτικών και θρησκευτικών ζητημάτων και (ο τέκτων) δεν μετέχει των επ’ αυτών αγώνων’. Στο Σύνταγμα του 1898 το άρθρο 8 ανέφερε απλώς ότι οι τέκτονες ‘αποφεύγουσι πάσαν αφορμήν διαιρέσεως απέχοντες των ερεθιστικών συζητήσεων’. Στο Γενικό Κανονισμό του 1909 (άρθρο 174) απαγορευόταν κάθε πολιτική συζήτηση που αφορούσε στα προσωπικά κόμματα.
Το θέμα αναφέρθηκε επανειλημμένα στα τεκτονικά περιοδικά και χαρακτηριστικά το 1924 στο περιοδικό Πυθαγόρας δημοσιεύτηκαν άρθρα των Σπ. Νάγου και Α. Αλεξανδρόπουλου τα οποία διευκρίνιζαν ότι ο τέκτονας έχει καθήκον να μελετά και να ερευνά κοινωνικά και πολιτειολογικά ζητήματα. Αντίστοιχα άρθρα δημοσιεύτηκαν και το 1927 στο ίδιο περιοδικό με αναφορά στις επιτρεπτέες και απαγορευτέες συζητήσεις.
Το 1949 η Μεγάλη Στοά Αλπίνα της Ελβετίας απέστειλε πίνακα προς τη Μεγάλη Στοά της Γαλλίας στον οποίο αναφέρονταν οι όροι αναγνώρισης μιας τεκτονικής δύναμης ως κανονικής. Στην τέταρτη παράγραφο ανέφερε ότι ‘απαγορεύεται και η επί πολιτικών θεμάτων συζήτηση η οποία θα κατέληγε σε ψηφοφορία γιατί κατ’ αυτόν τον τρόπο θίγεται η ανεξαρτησία των απόψεων των μελών’. Τονιζόταν επίσης ότι απαγορεύονται οι αντιλογίες που θίγουν πολιτικά θέματα σε αντιδιαστολή προς τη διατύπωση και ανταλλαγή απόψεων σε τέτοια θέματα με διδακτική μορφή.
Αυτή φαίνεται να είναι και η χρυσή τομή του θέματος. Εξασφαλίζει την ενημέρωση των τεκτόνων σε θέματα επικαιρότητας, ή ιστορικά, όπως στην περίπτωση του παρόντος κειμένου, με τη διασφάλιση της αδελφικής σύμπνοιας. Μια ακόμα προλογική διευκρίνιση είναι απαραίτητη. Υπάρχουν θεσμοί και άτομα που έχουν φορτιστεί με ιδιαίτερο ιστορικό ή ιδεολογικό βάρος. Ελπίζω ότι οι αναγνώστες είναι σε θέση, προκειμένου για μια ιστορική αναφορά, να λησμονήσουν, ή έστω να παραμερίσουν προσωρινά, για λίγο τις εύλογες αυτές φορτίσεις.
Η παρουσία και εξέλιξη του αναρχισμού Στο πλαίσιο του περιορισμένου χώρου θα πρέπει σε όλα τα σημεία του κειμένου να πραγματοποιήσω άλματα και μερικές γενικεύσεις ίσως ακόμα και σε βάρος της επιθυμητής πληρότητας της παρουσίασης.Ο αναρχισμός με τη σημερινή του πολιτική έννοια είναι γέννημα του 18ου αιώνα, έχει όμως τις ρίζες του στην από την αρχαιότητα ως τις παρυφές των μύθων.
Πρώτος αναρχικός μπορεί να θεωρηθεί ο Προμηθέας που έκλεψε το φως από τον Ουρανό. Ακολουθούν ο ηδονιστής Αρίστιππος, ο αντιδογματικός Γοργίας, ο κυνικός Αντισθένης, ο ατομικιστής Πρωταγόρας, ο Πλάτων με την ιδανική του Πολιτεία, ο Διογένης που απέρριψε τον πλούτο και τις δομές της τότε κοινωνίας, ο Ζήνων ο Κιτιεύς και άλλοι πολλοί.
Με ένα μεγάλο χρονικό άλμα φθάνουμε στο Φρανσουά Ραμπελέ (1494-1553) ο οποίος έγραψε ‘κάνε ό,τι επιθυμείς’. Στον Τόμας Μύντσερ (1490-1525) που έγραφε ‘Στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του και τις δυνατότητές του’ και τον Έρασμο (1469-1536) ο οποίος έγραφε στον πάπα Λέοντα Ι’ ‘Τα ελεύθερα πνεύματα θέλουν εκπαίδευση και όχι δεσμά’. Αναρχική υφή έχει και η φράση του Έρασμου ‘Έχω Καθολική ψυχή αλλά Λουθηρανικό στομάχι’ για να δικαιολογήσει γιατί δεν νήστευε.
Μετά φθάνουμε στους εγκυκλοπαιδιστές. Έγραφε ο Ντιντερό (1713-1784) ‘Ποτέ ένας άνδρας δεν πρέπει να είναι ιδιοκτησία ενός ηγέτη, ένα παιδί ιδιοκτησία ενός γονέα, ή μια γυναίκα ιδιοκτησία ενός συζύγου’. Και ο Ρουσό (1712-1778) ‘Οι καρποί ανήκουν σε όλους και η γη σε κανένα’.
Και φθάνουμε στο 19ο αιώνα όπου θα παραθέσω τροχάδην μερικά ονόματα και θα επανέλθω σε ορισμένους. Στους θεωρητικούς του αναρχισμού περιλαμβάνονται ο Μαξ Στίρνερ, οι αδελφοί τέκτονες Προυντόν, Μπακούνιν και Ρεκλού που υποστήριζαν τον απόλυτο ή αναρχικό σοσιαλισμό. Ο κόμης Τολστόι, απόστολος της μη-βίας και των συνειδησιακών αντιρρησιών. Ο αδελφός Ρίκο Μαλατέστα, συγγραφέας της Αναρχίας. Ο πρίγκιπας Πιότρ Κροπότκιν, συγγραφέας μεταξύ άλλων της Αναρχικής Ηθικής. Ο αδελφός Κάρολος Μαλάτο, συγγραφέας της Φιλοσοφίας της Αναρχίας και Από την Κομούνα στην Αναρχία. Ο αδελφός Κάρολος Αλμπέρ, συγγραφέας του Ελεύθερου Έρωτα. Ο αδελφός Ράινερ Χαν, συγγραφέας του βιβλίου Το έγκλημα της υπακοής. Ο αδελφός Πολ Ρομπέν, πρωτοπόρος του νεομαλθουσιανισμού και της αναρχικής εκπαίδευσης. Ο αδελφός Αύγουστος Μπλανκί, ιδρυτής του σεχταριστιικού αναρχισμού και άλλοι.
Αναρχισμός και Τεκτονισμός Ο αδελφός Λεό Καμπιόν, γνωστός αναρχικός του περασμένου αιώνα, υποστηρίζει στο βιβλίο του Οι αναρχικοί στον Ελευθεροτεκτονισμό, ή οι αναρχικοί κρίκοι της τεκτονικής αλύσου ότι ο Τεκτονισμός είναι, αν όχι ο μοναδικός, ένας από τους ελάχιστους οργανισμούς όπου ο οπαδός της απόλυτης ελευθερίας και ο αναρχικός μπορούν να ανήκουν χωρίς να εγκαταλείψουν τις πεποιθήσεις τους.
Ο Καμπιόν αναφέρεται στη συνέχεια στους τέκτονες και στους αναρχικούς και τονίζει δύο σημεία: Όπως δεν μπορεί να κρίνει κανείς τον Τεκτονισμό από τη συμπεριφορά ορισμένων τεκτόνων, έτσι δεν πρέπει να κρίνει και τον Αναρχισμό από ορισμένους αναρχικούς.
Επισημαίνει δε ότι δεν γίνεται κανείς αναρχικός χάρη σε μια δήλωση, όπως δεν γίνεται και κάποιος τέκτονας εφόσον απλώς έχει συμμετάσχει σε κάποια τελετή μύησης. Αλλά τί δίνει στον αδελφό Καμπιόν το δικαίωμα να συνδέει τον Τεκτονισμό με την Αναρχία; Οι περισσότεροι αναρχικοί είναι έτοιμοι να συνυπογράψουν τις περισσότερες από τις Θεμελιώδεις Αρχές του τεκτονισμού και ιδιαίτερα τα ακόλουθα σημεία: ΙΙΙ. Εργάζεται αδιαλείπτως υπέρ της προόδου και της ηθικής και πνευματικής ανορθώσεως της ανθρωπότητας δια της ειρηνικής και βαθμιαίας ανυψώσεως του Ατόμου. IV Ως ύπατον αγαθόν ο ελεύθερος τέκτων θεωρεί την ελευθερίαν σκέψεως και συνειδήσεως. VI Οι Ελευθεροτέκτονες πρεσβεύουν ότι οι άνθρωποι, οιαδήποτε και αν χωρίζη αυτούς διαφορά πνευματικών ή υλικών προσόντων, καταγωγής, κοινωνικής θέσεως, εθνικότητος, φυλής, χρώματος, γλώσσης, ή θρησκείας, γεννώνται ελεύθεροι, έχοντας τα αυτά δικαιώματα.
Το μόνο πρόβλημα που μπορεί να έχουν ορισμένοι αναρχικοί στην Ελλάδα θα ήταν η αρχή περί υπάρξεως Θεού και της αθανασίας της ψυχής. Σε ορισμένες άλλες χώρες το πρόβλημα έχει ‘ξεπεραστεί’ από την ερμηνεία που έχει δοθεί στο σχετικό άρθρο των Αρχαίων Καθηκόντων. Συγκεκριμένα τα καθήκοντα αναφέρουν: ‘Ο τέκτων αν κατανοεί την Τέχνην ποτέ δεν θα είναι ένας μωρός αθεϊστής, ούτε ελευθεριάζων άθρησκος’. Η ‘ερμηνεία’ επικεντρώνεται στις λέξεις ‘μωρός’ και ‘ελευθεριάζων’ και άρα δεν αποκλείονται οι μη μωροί και οι μη ελευθεριάζοντες! Βέβαια το σημαντικό σημείο είναι η συνείδηση κάθε υποψήφιου και οι απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο της αίτησης εισδοχής και οι απαντήσεις κατά τη διάρκεια της μύησης. Στη Γαλλία, πάντως, έχει πάψει για παράδειγμα από χρόνια να αποτελεί prima faciae λόγο απόρριψης της αίτησης ενός κομμουνιστή για μύηση καθώς και αντίστροφα ενός τέκτονα από το να γίνει μέλος του κομμουνιστικού κόμματος.
Αλλά ας γυρίσουμε στον Τεκτονισμό. Ένας αναρχικός μπορεί να ολοκληρώσει την πορεία του στο Συμβολικό Τεκτονισμό και στους επιγενόμενους βαθμούς του Σκωτικού Τύπου χωρίς να αντιμετωπίσει πρόβλημα συνείδησης. Μάλιστα σε ορισμένους όρκους θα βρει σημεία που φαίνονται σαν να έχουν γραφτεί από τους μεγάλους αναρχικούς ή σοσιαλιστές συγγραφείς. Παραθέτω ένα χαρακτηριστικό κείμενο: Ουδέποτε και δια να σώσω την ζωή μου δεν θα συνθηκολογήσω και ουδέποτε θα υποταχθώ εις οιονδήποτε δεσποτισμόν υλικόν, όστις υφαρπάζει και καταχράται την κυβερνητικήν δύναμιν δια να καταθλίβει και υποδουλώνει τους ανθρώπους… ουδέ θα υποταχθώ ποτέ εις οιονδήποτε διανοητικόν δεσποτισμόν όστις δεσμεύει τας συνειδήσεις, προσδένει την ελευθέραν σκέψιν και θεωρεί ως μυσαρόν έγκλήμα τας ευσυνειδήτους πίστεις και τους ειλικρινείς και τιμίους δισταγμούς.
Το 1930 το γαλλικό αναρχικό περιοδικό Revue Anarchiste δημοσίευσε σε σειρά τευχών μια έρευνα για τις σχέσεις αναρχισμού και Τεκτονισμού. Στην έρευνα παρουσιάστηκαν απόψεις τεκτόνων αναρχικών αλλά και αναρχικών που αντιτίθεντο στον Τεκτονισμό. Αποσπώ ορισμένα από όσα δημοσιεύθηκαν. Έγραφε ο αδελφός Ρενέ Βαλφόρ: ‘Παρά το γεγονός ότι η πλειοψηφία των δημοκρατών τεκτόνων δεν πιστεύουν στη δυνατότητα δημιουργίας μιας αναρχικής πόλης αυτό δεν σημαίνει ότι είναι ασυμβίβαστη η τεκτονική ιδιότητα με τον αναρχισμό. Και οι δύο δίνουν ιδιαίτερο βάρος στην ανθρώπινη προσωπικότητα. Οι δημοκρατικές θεωρίες του Τεκτονισμού είναι αντίθετες προς τους εχθρούς της ελευθερίας και όχι σ’ αυτούς που ωθούν την ιδέα της ελευθερίας στα άκρα… Τα τεκτονικά ιδεώδη δεν αντιτίθενται σε ορισμένες μορφές αναρχισμού, ή στην ιδέα της απόλυτης ελευθερίας’.
Ο αδελφός Μαριούς Λεπάζ έγραφε: ‘Κοινωνιολογικά είμαι αναρχικός. Φιλοσοφικά είμαι τέκτονας’. Και ο ίδιος υπεραμυνόμενος των τεκτόνων έγραφε: ‘Υπάρχουν τρία είδη τεκτόνων οι αριβίστες, οι ανόητοι και οι ειλικρινείς. Ο Τεκτονισμός, όμως, είναι ένας’. Και τέλειωνε: ‘Ο Τεκτονισμός εργάζεται στο ιδεολογικό επίπεδο, η αναρχία εργάζεται στο κοινωνικό και ηθικό επίπεδο’.
Σε ένα άλλο σημείο ο Λεό Καμπιόν γράφει: ‘Ο τσαρισμός, ο φασισμός, ο σταλινισμός, ο χιτλερισμός, ο φρανκισμός, ο πεταινισμός, ο νασερισμός, οι λαϊκές δημοκρατίες, ο αφρικανικός εθνικισμός και συχνά η Εκκλησία έχουν έναν κοινό εχθρό τον Τεκτονισμό. Ο Τεκτονισμός είναι μια οργάνωση ελεύθερης σκέψης και η ελευθερία σκέψης καταδιώκεται από τους φανατικούς, τους μισαλλόδοξους και τους δικτάτορες. Όπου καταδιώκεται ο Τεκτονισμός καταδιώκονται και οι αναρχικοί’.
Ο αδελφός Ανρί Λαφονταίν επισημαίνει ότι στις Στοές προετοιμάστηκαν οι μεγάλες επαναστάσεις. Φυσικά δεν εννοεί μέσα στις Στοές, αλλά ότι εκεί δημιουργήθηκαν οι κατάλληλες συνθήκες ώστε τα συγκεκριμένα άτομα να ηγηθούν επαναστάσεων στην ιδιωτική τους δραστηριότητα.
Πορτρέτα τεκτόνων αναρχικών Ας δούμε λίγα παραπάνω στοιχεία για ορισμένους αδελφούς που είναι περισσότερο γνωστοί από την αναρχική παρά από την τεκτονική τους ιδιότητα. Πιέρ Ζοζέφ Προυντόν. Μυήθηκε στις 8.1.1847 στη Στοά Sincιritι Parfaite Union et Constant Amitiι Rιunies στην Ανατολή Μπεζανσόν της Γαλλίας. Σε συνεδρίαση της Στοάς το 1926, ο ρήτοράς της αναφερόμενος στον Προυντόν είπε: ‘Δεν γνωρίζουμε τους λόγους που έκαναν κάποιον να πει για τον Προυντόν. «Σεβόταν ιδιαίτερα την προσωπικότητά του ώστε να μη συμμετέχει σε οποιαδήποτε οργάνωση». Μπορούμε να υποθέσουμε λοιπόν ότι ο φίλος των δυστυχούντων, ο υπέρμαχος των ιδανικών και της δικαιοσύνης, ο ερευνητής της αλήθειας και του κάλλους, γνώριζε ότι εισερχόμενος στον Τεκτονισμό δεν απαλλοτρίωνε την προσωπικότητά του και ότι παρέμεινε, όπως όλοι μας ο εαυτός του’.
Σχετικά με τη μύηση του αδελφού Προυντόν αναφέρεται η ακόλουθη λεπτομέρεια καταγραμμένη από τον ίδιο στα απομνημονεύματά του (De la Justice dans la Revolution et dans l’Ιglise). Στο Διασκεπτήριο έδωσε τις ακόλουθες απαντήσεις στα ερωτήματα: Ποίο τοκαθήκον προς τους ομοίους σου; Δικαιοσύνη σε όλους τους ανθρώπους. Ποίο το καθήκον προς την Πατρίδα; Αφοσίωση. Ποίο το καθήκον προς τον Θεόν; Ο πόλεμος!
Ο αδελφός Alec Mellor σχολίασε σχετικά: ‘Αυτό που τόνισε ο αδελφός Προυντόν με τόσο έντονο τρόπο δεν ήταν αθεϊσμός με τη συνήθη έννοια της λέξης, αλλά αντιθεϊσμός σύμφωνα με τη φιλοσοφία του’. Ο Προυντόν μπήκε στη Στοά με το κάλυμμα των ματιών και επακολούθησε έντονη συζήτηση για την απάντησή του. Μετά το τέλος της συζήτησης η Στοά αποφάσισε την αποδοχή του και συνεχίστηκε η μύηση. Την προσφώνηση των νεομύητων έκανε ο εξάδελφός του Μελχιόρ Προυντόν. Ο Προυντόν παρέμεινε μαθητής. Έγραφε σχετικά σε ένα γράμμα του το 1861: ‘Έχω μόνο το βαθμό του μαθητή γιατί οι αναταραχές της ζωής μου (αναφέρεται στις συνεχείς φυλακίσεις και εξορίες του) δεν μου επέτρεψαν να προχωρήσω στη Στοά. Έχω όμως ακόμα την κατήχηση του βαθμού’. Ο αδελφός Προυντόν μετέστη στην Αιώνια Ανατολή στις 19.12.1864.
Μιχαήλ Μπακούνιν. Γεννήθηκε στις 8.5.1814. Ο πατέρας του ήταν τέκτονας και επί πλέον ανέφερε με υπερηφάνεια ότι συμμετείχε στην κατάληψη της Βαστίλης. Ήταν αγωνιστικός αγκιτάτορας και θεωρητικός του αναρχισμού. Η ζωή του κινήθηκε από χαράκωμα σε χαράκωμα και από φυλακή σε εξορία. Μυήθηκε το 1845. Όταν βρισκόταν το 1864 στο Τορίνο και φοιτούσε στη Στοά Il Progresso Sociale κατείχε τον 30ο που του απένειμε ο Γκαριμπάλντι. Στη Στοά είχε κάνει ομιλίες για τον αναρχισμό και είχε γράψει και μία κατήχηση του σύγχρονου Ελευθεροτεκτονισμού.
Πολιτικά ενώ συμμετείχε με τον Μαρξ το 1864 στην Πρώτη Διεθνή, δεν δεχόταν τον αυταρχισμό του μαρξισμού και ίδρυσε τη δική του αναρχική ομοσπονδία τη Federation Jurassienne. Ο αδελφός Μπακούνιν μετέστη στην Αιώνια Ανατολή το 1876.
Ρεκλού. Η οικογένεια Ρεκλού έβγαλε τρία αδέλφια και έναν ανεψιό τέκτονες και αναρχικούς. Αλλά και ο πατέρας τους ήταν τέκτονας χωρίς να είναι αναρχικός. Ο αδελφός Ηλίας Ρεκλού (1827-1904) συνεργάστηκε στο αναρχικό περιοδικό La Revolte και ήταν ακρεοφάγος (έτρωγε κρέας μόνο στα επίσημα γεύματα). Ο αδελφός Ελισαίος Ρεκλού (1830-1905) έγραψε διάφορα αναρχικά βιβλία και πρόλογο σε βιβλίο του Κροπότκιν. Το 1894 έκανε ομιλία περί αναρχισμού στη Στοά Les Amis Philanthropes στις Βρυξέλες.
Οι αδελφοί Ρεκλού ήσαν μέλη της Στοάς Les Elus d’Hiram στο Παρίσι. Σεβαστιανός Φωρ. Ο αδελφός Φωρ γεννήθηκε στις 6.1.1853. Το 1888 έγινε τέκτονας και την ίδια περίοδο εγκατέλειψε τις άλλες του πολιτικές απασχολήσεις και συνταυτίστηκε με το Μπακούνιν και τους αδελφούς Ρεκλού. Νυμφεύθηκε και χώρισε γρήγορα γιατί οι συγγενείς της γυναίκας του είχαν ενοχληθεί που παντρεύτηκε αναρχικό, τέκτονα και ελευθερόφρονα. Η σύζυγός του όμως συνέχισε να τον παρακολουθεί σε όλες του τις μετακινήσεις και τελικά έζησαν μαζί τα τελευταία χρόνια της ζωής του.
Από τον Τεκτονισμό αποχώρησε το 1914 μαζί με άλλους αναρχικούς. Η διαφωνία του συνίστατο στο γεγονός ότι ο γαλλικός Τεκτονισμός είχε πάρει θετική θέση για την συμμετοχή της χώρας στον πόλεμο. Ο αδελφός Φωρ μετέστη στην Αιώνια Ανατολή στις 11.7.1942.
Μπορώ να συνεχίσω σε πολλές σελίδες αναφέροντας αναρχικούς τέκτονες και περιστατικά από την τεκτονική και αναρχική ζωή τους. Θα περιοριστώ σε ένα ενδιαφέρον περιστατικό που αφορά στον αδελφό Βλαδίμηρο Ουλιάνοφ ο οποίος, όμως, δεν ήταν αναρχικός. Ο Ουλιάνοφ ήταν μέλος της Στοάς L’Union de Belleville στο Παρίσι και τα οικονομικά του ήταν πάντα περιορισμένα. Ένα βράδι ζήτησε δανεικά από τον αδελφό Montehus ο οποίος του είπε: ‘Είσαι άτυχος Βλαδίμηρε γιατί μου ζητάς δανεικά το βράδι οπότε σε έχουν προλάβει άλλοι’. Αντιμετωπίζοντας όμως την απογοήτευση του Ουλιάνοφ έβγαλε από την τσέπη το ρολόι του και του το έδωσε λέγοντας: ‘Δώστο στο ενεχυροδανειστήριο και θα βολευτείς’.
Πολλά χρόνια μετά και ενώ είχε ξεχάσει το περιστατικό, ο αδελφός Montehus έλαβε εκ μέρους του Προέδρου του Κ.Σ. της Ε.Σ.Σ.Δ. ένα θαυμάσιο χρυσό ρολόι για να αντικαταστήσει αυτό που είχε παραμείνει στο ενεχυροδανειστήριο. Ο αδελφός Ουλιάνοφ ήταν τότε γνωστότερος με το ψευδώνυμο Λένιν. Αυτό που δεν είναι γνωστό είναι αν το ρολόι είχε τριγωνικό σχήμα όπως συνηθιζόταν για τα ρολόγια τσέπης των τεκτόνων εκείνην την εποχή.
Στην Ισπανία ιδρύθηκε το 1910 η Confederacion Nacional del Trabajo και το 1927 η Federacion Anarquista Iberica. Και στις δύο αυτές αναρχικές οργανώσεις, που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη προ-φρανκική περίοδο, πολλά από τα ιδρυτικά μέλη ήσαν τέκτονες. Δύο μάλιστα από αυτούς οι Vincente Ballester και ο Sanchez Rosa τυφεκίστηκαν από τους φρανκιστές.
Αναρχικοί στην Ελλάδα Ας έλθουμε τώρα σε λίγο πιο επικίνδυνο έδαφος. Όπως είναι γνωστό οι δονήσεις είναι ισχυρότερες όσο πιο κοντά βρισκόμαστε στο επίκεντρο. Έτσι ως τώρα μπορούσαμε να αντιπαρέλθουμε τους Γάλλους, Ιταλούς, Βρετανούς, Ρώσους, Γερμανούς και Ισπανούς αναρχικούς. Τι γινόταν την ίδια περίπου περίοδο στην Ελλάδα;
Δανείζομαι στοιχεία από βιβλίο του Μιχάλη Δημητρίου. Ο Δημητρίου επισημαίνει ότι σε πολλές περιοχές της Ελλάδας γνώρισαν έξαρση οι αναρχικές ιδέες την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα. Οι βασικές τάσεις ήσαν τέσσερις: αναρχοσυνδικαλισμός, αγροτικός αναρχισμός, χριστιανοαναρχισμός και η ατομική τρομοκρατία. Σε άλλο σημείο επισημαίνει ότι στην περίοδο 1893-95 υπήρχαν δέκα περίπου σοσιαλιστικές, αναρχικές και ουτοπιστικές τάσεις και επισημαίνει δύο που μας ενδιαφέρουν ιδιαίτερα:
Οι σοσιαλπατριώτες που ζητούν την εξέγερση των υπόδουλων Ελλήνων, τους οποίους καταπιέζει και εκμεταλλεύεται ο τούρκος δυνάστης. Εκδίδουν την επίσης βραχύβια εφημερίδα ‘Νέος Σοσιαλισμός’ στην οποία στεγάζονται και αναρχίζοντες όπως ο Σπύρος Νάγος.Οι θεοσοφιστές και ουτοπιστές οπαδοί του Δρακούλη, που όταν αποχωρήσουν από το Σύλλογο θα εκδόσουν μαζί με άλλους αντιηγετικούς αναρχίζοντες την εφημερίδα ‘Σοσιαλιστικός Σύλλογος’.
Στο βιβλίο υπάρχει μια δεκάδα αναφορών και στο βουλευτή και δικηγόρο Ρόκκο Χοϊδά θεωρούμενο ως αναρχοσοσιαλιστή και υποστηρικτή και με τις δύο ιδιότητές του, των διαφόρων διωκόμενων αναρχικών της εποχής. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη έμφαση σε αυτά τα τρία ονόματα. Και οι τρεις ήσαν αδελφοί τέκτονες και μάλιστα προς τιμήν του αδελφού Σπύρου Νάγου λειτουργεί από το 1949 και η ομώνυμη Στοά στην Αν Αθηνών.
Έρευνα στις ελάχιστες διασωζόμενες πηγές μελών του Τάγματος εκείνης της περιόδου ενδεχομένως να εντοπίσει και άλλα ονόματα τεκτόνων αναρχικών ή σοσιαλιστών. Δυστυχώς τα περισσότερα αρχεία έχουν καταστραφεί στις διάφορες περιπέτειες της χώρας και του τάγματος και ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Παράλληλα, όπως αναφέρθηκε και εισαγωγικά, η παρούσα εργασία δεν αποσκοπεί στο να αποτελέσει την πλήρη και οριστική παρουσίαση του θέματος, αλλά να επισημάνει δειγματοληπτικά. Ας δούμε μερικά συνοπτικά βιογραφικά για τους τρεις που αναφέρθηκαν.
Ο αδελφός Πλάτων Δρακούλης γεννήθηκε το 1858 και μετέστη στην Α Α το 1932. Μυήθηκε στη Σ Στ Πυθαγόρας στις 10.12.1883. Ήταν συχνός ομιλητής στη Στοά και δημοσιεύτηκαν και μεταφράσεις του τεκτονικών κειμένων στο περιοδικό Πυθαγόρας, το οποίο ίδρυσε η Στοά, στον τόμο του 1884. Μετέφρασε στα ελληνικά βιβλία του Κροπότκιν και το 1885 εξέδωσε την εφημερίδα Άρδην (Μηνιαίον φύλλον των ανθρωπίνων συμφερόντων). Ηγήθηκε του αναρχοσυνδικαλισμού και είναι γνωστός και από τις υγιεινιστικές του θεωρίες. Είχε στενή σχέση με τη ‘Σοσιαλιστική Αναρχική Επαναστατική Προπαγάνδα’ που λειτουργούσε στο Λονδίνο. Στην Αγγλία πέρασε πολλά χρόνια της ζωής του ως καθηγητής ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Ο αδελφός Σπύρος Νάγος γεννήθηκε στις 13.8.1869 και μετέστη στην Α Α στις 4.9.1933. Εκτός από το περιοδικό που αναφέρθηκε παραπάνω συνεργάστηκε και με τον Δρακούλη στο Άρδην. Όταν ο Δρακούλης αναχώρησε στην Αγγλία, ο αδ Νάγος εγκατέλειψε το συνδικαλισμό. Το 1904 μυήθηκε στην τότε Στοά Μαραθών. Το 1905, αν και ήταν νέος ακόμα τέκτονας, ηγήθηκε κίνησης αδελφών που αποχώρησαν από τη Στοά Μαραθών γιατί διαφωνούσαν στην εκτίμηση των εθνικών θεμάτων. Οι αποχωρήσαντες ίδρυσαν τη Σ Στ. Προμηθεύς και ο αδ Νάγος ήταν ο πρώτος Σεβάσμιος. Ο αδ Νάγος διατέλεσε μέλος του Συμβουλίου της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος και τακτικό μέλος του Υπάτου Συμβουλίου του 33ο.
Ο αδελφός Ρόκκος Χοϊδάς γεννήθηκε το 1830 και μετέστη στην Α Α το 1890. Δεν μπόρεσα να εντοπίσω πότε και πού ακριβώς μυήθηκε ο αδ Χοϊδάς. Το 1881 ήταν πρόεδρος του παραρτήματος Πατρών του τεκτονογενούς σωματείου ‘Ρήγας Φεραίος’ και όταν ιδρύθηκε η Στοά Πυθαγόρας φέρεται ότι αποτέλεσε μέλος της. Εικάζεται ότι θα πρέπει να είχε μυηθεί στη Στοά Αρχιμήδης η οποία λειτουργούσε στην Πάτρα. Ο αδ Χοϊδάς ήταν οπαδός των θεωριών του Σαιν Σιμόν, σαινσιμονιστής όπως αποκαλούνταν.
Επίλογος και συμπεράσματα Όπως όταν αναφερόμουνα στους αλλοδαπούς αναρχικούς περιέλαβα και ένα ημιάσχετο επεισόδιο με τον Λένιν, έτσι θα κλείσω και αυτό το μέρος με μια αντίστοιχα μη άμεσα συνδεόμενη πληροφορία.
Ένας περίφημος φιλόσοφος και λογοτέχνης είναι ο αδελφός τέκτονας Νίκος Καρβούνης οποίος γεννήθηκε στην Ιθάκη το 1880 και μετέστη στην Α Α το 1947. Ο αδ Καρβούνης συνδέθηκε στενά με τη Θεοσοφική Εταιρεία Ελλάδος και τη Μεγάλη Ανατολή της Ελλάδος (όπως ονομαζόταν πριν τον Πόλεμο η Μεγάλη Στοά). Σημαντικός γενικά συγγραφέας δημοσίευσε και ανακοίνωσε πολλά σημαντικά κείμενα σχετικά με τη Θεοσοφία και τον Τεκτονισμό. Διετέλεσε μέλος της εκδοτικής ομάδας του επίσημου τεκτονικού περιοδικού και το 1931 ήταν Μεγ Στεγ της Μεγ Αν.
Μετά την έναρξη του Πολέμου έλαβε μέρος στην Αντίσταση στις γραμμές του ΕΑΜ έγραψε μάλιστα και το γνωστό εμβατήριο ‘Βροντάει ο Όλυμπος’. Στα χρόνια του Πολέμου και μετά τη λήξη του είχε διαρρήξει όλους τους δεσμούς του με τον Τεκτονισμό και τη Θεοσοφία.
Απηχώντας το ερώτημα που τέθηκε από έναν αδελφό όταν το παρόν κείμενο εκφωνήθηκε για πρώτη φορά: Άραγε ο Καρβούνης απομακρύνθηκε από τον Τεκτονισμό ή ο Τεκτονισμός απομακρύνθηκε από τον Καρβούνη; Τυχόν προσπάθεια απάντησης του ερωτήματος και κάθε πρόσθετη προσπάθεια για εξαγωγή συμπερασμάτων πραγματικά θα μπορούσε να εκληφθεί ως πρόκληση ερεθιστικής συζήτησης. Θέλω απλώς να ολοκληρώσω με μια ρήση του Τερέντιου και να παραφράσω μια άλλη ρήση του ίδιου. ‘Quod homines tot sentetiae’ (Όσοι οι άνθρωποι τόσες και οι απόψεις). Και η παράφραση: ‘Είμαι τέκτονας και ουδέν το ανθρώπινο θεωρώ ξένο’. (Για την ανακοίνωση αυτή ο Α. Χρ. Ριζόπουλος χρησιμοποίησε την ακόλουθη βιβλιογραφία: Αλεξανδρόπουλος, Α. Π. ‘Ηθική πολιτική’, Πυθαγόρας τ. Β΄, τ. Δ΄, Απρίλιος 1924 σσ. 481-484. Campion, Léo Les anarchistes dans la F M ou les maillons libertaires de la chaîne d’union, Marseille 1969. Δημητρίου, Μιχάλης Το Ελληνικό Σοσιαλιστικό Κίνημα, Πλέθρον Αθήνα 1985. Mellor, Alec Dictionnaire de la Franc-maçonnerie et des Franc-maçons, Paris 1971 σ. 302. Νάγος, Σπυρίδων ‘Η πολιτική της ελευθέρας τεκτονικής’, Πυθαγόρας τ. Β΄, τ. Γ΄, Μάρτιος 1924 σσ. 425-430 και Preston, William Illustrations of Masonry, London 1821 σ. 290. Πυθαγόρας, Στοά Λεύκωμα επί τη πεντηκονταετηρίδι της Σ Στ Πυθαγόρου (1881-1931), Αθήνα 1931.Revue Anarchiste τεύχη 8-11, Ιούλιος-Οκτώβριος 1930).



σημείωση: Το κείμενο δεν έχει υποστεί καμία απόλυτως επεξεργασία ή διόρθωση από τον διαχειριστή του παρόντος ιστολογίου. Αναδημοσιεύεται με την επιφύλαξη κάθε πνευματικού δικαιώματος τρίτου.